Νίκος Ζαργάνης,
Εναλλακτικό σχέδιο το οποίο προβλέπει άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις στις πιο ευπαθείς κοινωνικές ομάδες ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν το κύμα ακρίβειας, επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο.Σε αντίθεση με τις παρεμβάσεις στην έμμεση φορολογία – οι οποίες παραμένουν στο τραπέζι καθώς τα χειρότερα στο μέτωπο του πληθωρισμού εκτιμάται ότι είναι μπροστά και όχι πίσω – οι άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις κρίνεται ότι έχουν δύο βασικά πλεονεκτήματα: πρώτον είναι μέτρα «στοχευμένα» κάτι που ζητά επίμονα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάθε φορά που μπαίνει στο τραπέζι θέμα στήριξης των νοικοκυριών. Και δεύτερον, πρόκειται για παρέμβαση προσωρινού χαρακτήρα – επίσης το ζητά τη ΕΕ καθώς ουδείς ξεχνά ότι η Ελλάδα παραμένει σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας μέχρι και το καλοκαίρι- με «μετρήσιμο» δημοσιονομικό κόστος.Αυτά τα πλεονεκτήματα στις παρεμβάσεις στον ΦΠΑ ή στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης δεν υπάρχουν. Οι μειώσεις έμμεσων είναι οριζόντια μέτρα με πολύ μεγάλο δημοσιονομικό κόστος. Όταν από το κρέας το δημόσιο εισπράττει πάνω από 500 εκατ. ευρώ, όταν φρούτα και λαχανικά αποφέρουν πάνω από 400 εκατ. ευρώ ετησίως, όταν το ψωμί από μόνο του δίνει έσοδα 200 εκατ. ευρώ, είναι δύσκολο να επιλέξει ο οποιοσδήποτε ποιον φόρο θα μειώσει και ποιον όχι.Η «επιλεκτική» μείωση για συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες είναι αδύνατη ενώ υπάρχει πάντοτε η αμφιβολία του κατά πόσο μια μείωση ΦΠΑ σε ένα είδος μπορεί να εκλειφθεί ως ευκαιρία για αύξηση της κερδοφορίας των εμπόρων αντί για κίνηση ενίσχυσης των καταναλωτών. Όσο για καύσιμα, εκεί ναι μεν είναι εγγυημένο ότι η μείωση θα περάσει στην τελική τιμή αλλά το δημοσιονομικό κόστος είναι τεράστιο δεδομένου ότι όλοι οι φόροι στην ενέργεια, αποφέρουν περίπου 6 δισ. ευρώ ετησίως.Στη δεδομένη συγκυρία πάντως, οι τελικές αποφάσεις δεν θα ληφθούν μόνο με βάση τα «τεχνοκρατικά» κριτήρια και επιχειρήματα αλλά και με βάση τις ισορροπίες που θα διαμορφωθούν σε πολιτικό επίπεδο. Οι εξελίξεις θα είναι άμεσες καθώς σε περίπου μια εβδομάδα, η ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται να ανακοινώσει πληθωρισμό άνω του 6% στην Ελλάδα για τον Ιανουάριο. Αν μέχρι τότε έχει συνεχιστεί και η αύξηση του πετρελαίου, οι πιέσεις προς την κυβέρνηση για πρόσθετη στήριξη, θα γίνουν ακόμη εντονότερες.
