Προς αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων για την προμήθεια φυσικού αερίου βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ενωση, με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να βρίσκεται στο Αζερμπαϊτζάν για να «κλείσει» συμφωνία με το Μπακού, σε μία προσπάθεια να απεξαρτηθεί η ΕΕ από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους. Μία προσπάθεια που αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία από τη στιγμή που ο ενεργειακός κολοσσός Gazprom αποφάσισε να «κόψει» τις παραδόσεις φυσικού αερίου λόγω «ανωτέρας βίας», σύμφωνα με επιστολή που είδε το φως της δημοσιότητας σήμερα Δευτέρα (18/7) μέσα από το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters.
Τα πρώτα δείγματα πάντως του ενεργειακού… σαφάρι της προέδρου της Κομισιόν δείχνουν ενθαρρυντικά καθώς όπως έγινε γνωστό το απόγευμα της Δευτέρας, οι δύο πλευρές συμφώνησαν την αύξηση τουλάχιστον κατά 100% των εισαγωγών φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε σχετική ανακοίνωση, επί του παρόντος η ΕΕ και το Αζερμπαϊτζάν διαπραγματεύονται μία συνολική συμφωνία, η οποία θα επιτρέψει την ενίσχυση της συνεργασίας τους σε ευρύ φάσμα τομέων, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής διαφοροποίησης, των επενδύσεων, του εμπορίου και της πλήρους αξιοποίησης του δυναμικού της κοινωνίας των πολιτών, ενώ παράλληλα υπογραμμίζει τη σημασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.
Μετά τη σημερινή επίσκεψη στο Μπακού, το Συμβούλιο Συνεργασίας ΕΕ-Αζερμπαϊτζάν θα συνέλθει αύριο Τρίτη 19 Ιουλίου στις Βρυξέλλες για να εξετάσει τις συνολικές σχέσεις και να συζητήσει πιθανούς τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος για μελλοντική συνεργασία. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε τα εξής: «Με αυτό το νέο μνημόνιο συμφωνίας, ανοίγουμε σήμερα ένα νέο κεφάλαιο στη συνεργασία μας στον τομέα της ενέργειας με το Αζερμπαϊτζάν, που αποτελεί βασικό εταίρο στις προσπάθειές μας να απομακρυνθούμε από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Δεν επιδιώκουμε μόνο να ενισχύσουμε την υπάρχουσα εταιρική μας σχέση, η οποία εγγυάται σταθερό και αξιόπιστο εφοδιασμό της ΕΕ με φυσικό αέριο μέσω του νότιου διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου. Θέτουμε επίσης τα θεμέλια μιας μακροπρόθεσμης εταιρικής σχέσης για την ενεργειακή απόδοση και την καθαρή ενέργεια, καθώς επιδιώκουμε και οι δύο να επιτύχουμε τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού. Ωστόσο, η ενέργεια είναι ένας μόνο από τους τομείς στους οποίους μπορούμε να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας με το Αζερμπαϊτζάν· προσβλέπω στην αξιοποίηση του δυναμικού της σχέσης μας στο έπακρο».
Τι προβλέπει το μνημόνιο που υπογράφηκε στο Μπακού
Το νέο μνημόνιο συμφωνίας για στρατηγική εταιρική σχέση στον τομέα της ενέργειας που υπογράφηκε σήμερα από τους δύο προέδρους περιλαμβάνει δέσμευση για διπλασιασμό της δυναμικότητας του νότιου διαδρόμου φυσικού αερίου ώστε να παραδίδει τουλάχιστον 20 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως στην ΕΕ έως το 2027. Η δέσμευση αυτή θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων διαφοροποίησης του σχεδίου REPowerEU και θα βοηθήσει την Ευρώπη να δώσει τέλος στην εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο. Με βάση την ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, το Αζερμπαϊτζάν αυξάνει ήδη τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην ΕΕ, από 8,1 δισ. κυβικά μέτρα το 2021 σε 12 δισ. κυβικά μέτρα το 2022.
Η επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, δήλωσε σχετικά: «Το νέο μνημόνιο συμφωνίας υπογραμμίζει τον στρατηγικό ρόλο του νότιου διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου στις προσπάθειές μας για διαφοροποίηση. Το Αζερμπαϊτζάν έχει ήδη αυξήσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην ΕΕ και η τάση αυτή θα συνεχιστεί, καθώς οι πρόσθετες παραδόσεις θα φτάσουν έως και τα 4 δισ. κυβικά μέτρα φέτος, ενώ οι όγκοι αναμένεται να υπερδιπλασιαστούν έως το 2027. Ωστόσο, η συνεργασία μας δεν περιορίζεται σ’ αυτό· επιταχύνουμε την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αντιμετωπίζουμε τις εκπομπές μεθανίου· τα μέτρα αυτά θα αυξήσουν την ασφάλεια του εφοδιασμού και ταυτόχρονα θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων μας για το κλίμα».
Όπως αναφέρεται στο μνημόνιο, η ΕΕ και το Αζερμπαϊτζάν συμμερίζονται τη φιλοδοξία να επιταχύνουν την ανάπτυξη και αξιοποίηση της δυναμικότητας παραγωγής και μεταφοράς ανανεώσιμης ενέργειας, ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως οι συνέργειες μεταξύ της μετάβασης της ΕΕ σε καθαρές μορφές ενέργειας και του ισχυρού ανεκμετάλλευτου δυναμικού ανανεώσιμης ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν, ιδίως στον τομέα της υπεράκτιας ενέργειας.
Τα δύο μέρη αναγνωρίζουν επίσης τη σημασία της παγκόσμιας δέσμευσης για το μεθάνιο, καθώς και ότι αποτελεί συλλογική ευθύνη να καταστεί η αλυσίδα εφοδιασμού με φυσικό αέριο όσο το δυνατόν πιο αποδοτική και φιλική προς το περιβάλλον και το κλίμα. Το μνημόνιο στηρίζει τη δημιουργία συστημάτων συλλογής φυσικού αερίου που διαφορετικά θα εξαερωνόταν, θα καιγόταν ή θα απελευθερωνόταν στην ατμόσφαιρα. Η συνεργασία μας θα είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τη στήριξη της προσχώρησης του Αζερμπαϊτζάν στη δέσμευση.
Εκλεισε τη στρόφιγγα η Gazprom
Νωρίτερα, σήμερα είχε γίνει γνωστό πως ο ρωσικός κολοσσός Gazprom αποφάσισε να «κόψει» τις παραδόσεις φυσικού αερίου λόγω «ανωτέρας βίας», σύμφωνα με επιστολή που έφερε στο φως το Reuters. Συγκεκριμένα, η ρωσική εταιρεία προμήθειας φυσικού αερίου επικαλείται στην εν λόγω επιστολή της λόγους ανωτέρας βίας και διακόπτει τις παραδόσεις σε έναν σημαντικό πελάτη της, χωρίς να διευκρινίζει ούτε για ποιον πελάτη πρόκειται, αλλά ούτε και για το χρονικό διάστημα της διακοπής. Η συγκεκριμένη επιστολή έχει ημερομηνία 14 Ιουλίου 2022, αναφέρει ότι η Gazprom δεν μπορεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις εφοδιασμού, λόγω «έκτακτων» περιστάσεων εκτός του ελέγχου της, και η ημερομηνία της επιστολής είναι σε κοντινή απόσταση από την ημέρα που έκλεισε η στρόφιγγα για τον Nord Stream 1, για διάστημα 10 περίπου ημερών για «συντήρηση και εργασίες».
Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν πως η επιστολή που έδωσε στη δημοσιότητα το Reuters, αφορά προμήθειες φυσικού αερίου στη Γερμανία και σε άλλες χώρες που γίνονται μέσω του αγωγού Nord Stream 1. Ο συγκεκριμένος αγωγός που θεωρείται ως ο σημαντικότερος για την προμήθεια του καυσίμου στην Ευρώπη έχει ήδη κλείσει για λόγους συντήρησης, αλλά εδώ και μέρες οι Ευρωπαίοι έχουν εκφράσει τους φόβους τους για το αν θα ξεκινήσει και πάλι, μετά τις 21 Ιουλίου. Με τη δημοσιοποίηση της επιστολής από το Reuters, εντείνονται οι ανησυχίες για τις παραδόσεις φυσικού αερίου, αφού κανείς δεν είναι σίγουρος αν θα ανοίξει εκ νέου ο αγωγός, από τον οποίο εξαρτάται σχεδόν ολοκληρωτικά η Γερμανία.
