Για δεκαετίες, το εργαστήριο του Αντώνη Ντίσιου έσφυζε από τον ήχο των ραπτομηχανών που έραβαν γούνινα παλτό για τους πλούσιους Ρώσους αγοραστές του.
Τον Μάρτιο, οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία έκλεισαν την επιχείρηση εν μία νυκτί.
Ο Ντίσιος, όπως και εκατοντάδες άλλες επιχειρήσεις γούνας στην παραλίμνια πόλη της Καστοριάς, απαγορεύτηκε να εξάγει στη Ρωσία, την κύρια αγορά για τη βιομηχανία γούνας στην Ελλάδα. Χωρίς εγχώρια αγορά, έστειλε τους 23 εργάτες του στο σπίτι και οι αποθήκες του γέμισαν με εκατοντάδες απούλητα ενδύματα.
Ο κ. Ντίσιος στέκεται στο άδειο κατάστημά του και κρατάει στο χέρι του ένα παλτό αξίας 30.000 ευρώ, η οποία φτιάχτηκε από ένα από τα πιο ακριβά υλικά στον κόσμο, από γούνα ρωσικής ζιμπελίνας. Ζητάει από την Ευρωπαϊκή Ένωση να κάνει εξαίρεση στις κυρώσεις για τους γουναράδες.
«Πρέπει να μας απελευθερώσουν. Ή να έρθουν να πάρουν τις γούνες και να τις πουλήσουν οι ίδιοι», λέει χαρακτηριστικά.
Πλήγεται ο κλάδος
Το Reuters κάνει αναφορά στη μακρά παράδοση της Καστοριάς στην γουνοποιία, ενώ στέκεται στο γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μια από τις τελευταίες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επιτρέπει ακόμα την εκτροφή γούνας.
Οι γούνες είναι ανάμεσα στα κορυφαία 10 εξαγώγιμα προϊόντα της Ελλάδας, αν και τα τελευταία χρόνια καταγράφεται μείωση. Οι εξαγωγές προς τη Ρωσία έφτασαν τα 14 εκατ. ευρώ πέρσι, ενώ το 2017 είχαν ανέλθει σε 55 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Οι φάρμες μινκ μειώθηκαν σε 92 το 2020 από 131 το 2018.
Σε περιοδεία στην Καστοριά, η αρθρογράφος του πρακτορείου καταγράφει τα κλειστά πλέον καταστήματα, τα οποία είχαν καταφέρει να επιβιώσουν από την οικονομική κρίση χάρη στις εξαγωγές.
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι παραγωγοί είχαν επικεντρωθεί σε πλούσιους Ρώσους αγοραστές και τουρίστες, ενώ η Ελληνική Ομοσπονδία Γούνας σημειώνει ότι η προσπάθεια να εισέλθουν σε νέες αγορές – όπως η Νότια Κορέα – είναι δύσκολη.
Ο πρόεδρος της ομοσπονδίας, Απόστολος Τσούκας, επισημαίνει ότι είναι δύσκολο να βρεθούν νέες αγορές, ενώ προσθέτει ότι είναι θέμα χρόνου να κλείσουν και άλλες επιχειρήσεις, παρά την κρατική στήριξη και το γεγονός ότι ισχύει ακόμα το καθεστώς αναστολών εργασίας.
Ο υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος, είχε επισκεφθεί την Καστοριά τον Ιούνιο και είχε δεσμευθεί ότι η βιομηχανία θα λάβει στήριξη, αν και είχε αναγνωρίσει ότι οι επιχειρηματίες της περιοχής ίσως χρειαστεί να κινηθούν προς άλλες δραστηριότητες.
«Η ελληνική κυβέρνηση έχει κάνει σοβαρό λάθος που συνεχίζει να στηρίζει αυτή τη βιομηχανία. Είναι ένας κλάδος που πεθαίνει», λέει από την πλευρά της η Jo Swabe, επικεφαλής ευρωπαϊκών σχέσεων για τη φιλανθρωπική οργάνωση για τα ζώα Humane Society International.
Από την άλλη, όπως είναι φυσικό, οι άνθρωποι που ασχολούνται με αυτό το επάγγελμα τόσα χρόνια δεν μπορούν να το αφήσουν έτσι εύκολα.
«Ερχόσουν εδώ μέσα και άκουγες όλο τον θόρυβο από τις ραπτομηχανές και τον κόσμο που δούλευε», λέει νοσταλγικά ο 84χρονος Χρήστος Παπαδόπουλος.
Κάνοντας λόγο για τη χειρότερη κρίση που έχει δει τα 67 χρόνια που ασχολείται με τις γούνες, ο κ. Παπαδόπουλος στέκεται στο άδειο εργαστήριο του και λέει ότι «ξόφλησε». «Αποφεύγω να έρχομαι εδώ, θα πάθω καρδιακή προσβολή».
Ταφόπλακα στην αγορά
Με τον θάνατο της μεγάλης βιομηχανίας γούνας της Δανίας, λόγω της θανάτωσης των μινκ εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού, οι ομάδες για τα δικαιώματα των ζώων ελπίζουν ότι ο αποκλεισμός από την αγορά της Ρωσίας θα δώσει τέλος στην ήδη συρρικνωμένη ευρωπαϊκή αγορά γούνας.
Την ίδια ώρα, καθώς μεγάλοι οίκοι μόδας – όπως οι Gucci και Prada – έχουν δεσμευτεί ότι δεν θα χρησιμοποιούν αληθινή γούνα, οι ακτιβιστές ελπίζουν ότι οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα επιταχύνουν την πτώση της «ηθικά χρεοκοπημένης» βιομηχανίας της γούνας.
«Οι Ρώσοι είναι παραδοσιακά μεγάλοι αγοραστές. Ο πόλεμος το έχει σταματήσει αυτό, κάτι που είναι πολύ καλό», σημειώνει εκπρόσωπος της Fur Free Alliance.