Η «άγνωστη» Κάσος Ένας μικρός παράδεισος

Με χαρά δημοσιεύουμε το άρθρο της  παρουσιαστριας Μιμίκας Παπαχαραλάμπους που με τη δημοσιογραφική της πένα και τον χαρισματικό της λόγο κατάφερε να κερδίσει το 2ο βραβείο στον 1ο Πανελλήνιο Δημοσιογραφικό Διαγωνισμό Συγγραφής Άρθρου με θέμα: ” Ένα άρθρο για την Κάσο” που διοργάνωσε η Ένωση Συντακτών Επαρχιακού Τύπου – Ε.Σ.Ε.Τ, όπου και είναι μέλος! 

Λίγα λόγια για τη Μιμίκα Είναι δημοσιογράφος και παρουσιαστρια. Ξεκίνησε την καριέρα της στην Χαλκίδα όπου για περισσότερο από 12 χρόνια εργάστηκε στις εφημερίδες “Καθημερινή Εύβοια” και “Προοδευτική Εύβοια” ενώ η πρώτη της τηλεοπτική εμπειρία ξεκινά στο κανάλι Ε της Εύβοιας με εβδομαδιαία εκπομπή. Ακολούθησε η παρουσίαση 

δελτίου ειδήσεων για αρκετά χρόνια με επιτυχία σε περιφερειακό Κανάλι στην περιφέρεια Πελοποννήσου.

Είναι αλήθεια πως η Ελλάδα δεν είναι γνωστή μόνο για τους δημοφιλής και κοσμοπολίτικους προορισμούς της, αλλά και για τους καλά κρυμμένους θησαυρούς της ζωντανούς σε αρχαία έθιμα και παραδόσεις. Με απρόσμενες εναλλαγές, φως και απέραντο γαλάζιο, η Κάσος είναι ένα νησί λιγότερο δημοφιλές που μοιάζει να έχει μείνει ανέγγιχτο στο χρόνο. Ξεχασμένα μονοπάτια, πολυάριθμες εκκλησίες, ιδιαίτερης σημασίας σπήλαια που «κουβαλούν» συμβολισμούς και ιστορία «κουρνιάζουν» στην αγκαλιά αυτού του ραβδοειδές σε σχήμα νησιού.

Μακριά από τη πολύβουη και πολυπληθή ακτογραμμή της χώρας μας, στο τέρμα της άγονης γραμμής, η «ξεχωριστή» των Δωδεκανήσων Ηρωική νήσος Κάσος βρέχεται ολόγυρα από το Καρπάθιο Πέλαγος. Με μήκος ακτογραμμής 59χλμ και με μόνιμους κατοίκους περίπου στους 900, ξεχωρίζει για την απόλυτη ελληνική φιλοξενία. Η ακατέργαστη ομορφιά της περιμένει τους τολμηρούς για ένα ταξίδι πέρα από τα συνηθισμένα ενώ τα πέντε αυθεντικά χωριά της ζουν το κάθε ένα ξεχωριστά στους δικούς του ρυθμούς.

Οικισμοί

Με οδηγό το Φρύ, την πρωτεύουσα του νησιού έχεις ήδη ξεκινήσεις την περιπλάνηση στην ενδοχώρα, σε χωριά και οικισμούς, εκεί που σφυρηλατήθηκαν η παράδοση και ο πολιτισμός του νησιού. Η Χώρα ιδρύθηκε το 1840 από τους κατοίκους της Αγίας Μαρίνας και εκτείνεται γύρω από το γραφικό λιμανάκι της Μπούκα, το οποίο συνδέεται ακτοπλοϊκώς με τον Πειραιά και αρκετά νησιά. Στα στενά της σοκάκια θα συναντήσετε το Αρχαιολογικό μουσείο και όμορφα αρχιτεκτονικά κτίσματα. Σίγουρα θα ξεχωρίσετε την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, πολιούχο του νησιού, με το περίτεχνο καμπαναριό και το ξυλόγλυπτο τέμπλο.

Πάρτε μια ανάσα ξεκούρασης στα παραδοσιακά καφενεδάκια της περιοχής, εκεί που δεν έχουν τελειωμό οι θαλασσινές ιστορίες των ντόπιων καθώς διαρκώς φέρνουν στην μνήμη τους γεγονότα και ιστορίες του ένδοξου παρελθόντος. Μέσα από ζωντανές αφηγήσεις θα μάθετε ότι λόγω της πυρπόλησης του νησιού το 1824 από τον αιγυπτιακό στόλο η Κάσος ανακηρύχθηκε ηρωικό νησί. Για περισσότερες γνώσεις μπορείτε να επισκεφτείτε το Ναυτικό Μουσείο.

Φεύγοντας από το Φρύ και μέσα από μια σύντομη διαδρομή θα συναντήσεις ένα μικρό θέρετρο με λιγοστά σπίτια και με όμορφη αρχιτεκτονική, το Εμπορείο. Εκεί βρίσκεται και το παλιό λιμάνι του νησιού ξακουστό για τη ναυτική του Ιστορία. Η Αγία Μαρίνα, το μεγαλύτερο χωριό βρίσκεται κοντά στη Χώρα και έχει άρωμα παραδοσιακό. Περπατήστε στα γραφικά καλντερίμια και παρατηρήστε τις αρχοντικές εκκλησιές, τα επιβλητικά καπετανόσπιτα καθώς το κάθε ένα κουβαλάει τη δική του ιστορία. Το Αρβανιτοχώρι είναι από τα παλαιότερα χωριά του νησιού και σύμφωνα με τους ντόπιους το όνομα του οφείλετε στους Αρβανίτες που εγκαταστάθηκαν στο νησί τον 16ο αιώνα. Η κεντρική εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο.

Μια βόλτα στον οικισμό Παναγιά σίγουρα θα σας ενθουσιάσει καθώς το ενδιαφέρον των κατοίκων αλλά και των εποχιακών παραθεριστών συγκεντρώνεται σε μια Παναγιά. Εκείνη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου όπου η ιστορία της αρχίζει 120 χρόνια πριν. Στο Προαύλιο της εκκλησίας έχει στηθεί ένας περίλαμπρος Ναός προς τιμή και μνήμη της Οσίας Κασσιανής. Απέναντι βρίσκεται το παλιό σχολείο, το πρώτο της Κάσου. Το πιο εύφορο μέρος, του κατά τα άλλα άνυδρου νησιού, είναι ο οικισμός Πόλι που ήταν και η αρχαία πρωτεύουσα του νησιού. Εκεί σώζονται τα ερείπια του παλιού κάστρου. Από το σημείο του λόφου μπορείτε να θαυμάσετε το κάμπο της Κάσου που συγκεντρώνει όλους τους οικισμούς του νησιού.

Ακρογιαλιές

Είναι πολλές και στην πλειοψηφία τους βοτσαλωτές. Οι ακρογιαλιές της Κάσου με τα διάφανα νερά σίγουρα θα σε καταπλήξουν. Η «βασίλισσα» των παραλιών, Τα Μάρμαρα βρίσκεται στο νησάκι Αρμάθι και προσεγγίζεται με καραβάκι από το Φρύ. Η λεπτή, χρυσή αμμουδιά «σβήνει» στα γαλανά νερά με το σπάνιο τοπίο να συμπληρώνουν τα φυσικά κάλλους μαρμάρινα βράχια. Απομακρυσμένη αλλά προστατευμένη από τους αέρηδες καθώς περιβάλλεται από τεράστιους ορεινούς όγκους η βοτσαλωτή παραλία Χέλατρος διαθέτει κρυστάλλινα νερά, είναι οργανωμένη και προσφέρεται για απομόνωση. Στα δυτικά συναντάμε την οργανωμένη και αμμώδη παραλία της Αμμούας με ξεχωριστό στολίδι της το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου.

Περισσότερο τουριστική από όλες, οργανωμένη και με ψιλή άμμο είναι η παραλία Εμπορείου του ομώνυμου οικισμού, η οποία και συγκεντρώνει τους περισσότερους λουόμενους. Δύο συνεχόμενες παραλίες, η Βλυχά και η Κοφτερή, άγριες και βραχώδης, πλούσιες σε αλμυρίκια κλέβουν τις εντυπώσεις. Η παραλία Αντιπέρατος αποτελείται από τρεις όρμους, είναι βοτσαλωτή και κατάλληλη για surfing. Τα Τριτά και το Αυλάκι είναι παραλίες για λίγους αφού απαιτείται αρκετό περπάτημα ανάμεσα σε μονοπάτια και την κοίτη χειμάρρου. Η πέτρινη φυσική καμάρα που αντικρίζει κανείς φτάνοντας στα Τριτά δημιουργεί εξωτικό σκηνικό για εξερεύνηση. Χοχλακιά, Καραβοστάσι, Αγκάλη, Βρύση, Αποπανούλα, Κατάρτι. Παραλίες μυστικές, κολπίσκοι κρυφοί, απαιτητικοί στην προσέγγιση τους που ανταμείβουν την προσπάθεια σας. Αδράξτε την ευκαιρία να επιστρεφθείτε όσες περισσότερες μπορείτε.

Εκκλησίες και πολιτισμός

Η Κάσος διαθέτει συνολικά 112 εκκλησίες με πολλές από αυτές να έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά μνημεία. Η αρχιτεκτονική τους είναι σχεδόν η ίδια στις περισσότερες, αλλά η αξία και η ιστορία τους ανεκτίμητη. Χτισμένες σε ακτές, βουνά, πεδιάδες ακόμα και ανάμεσα

σε σπίτια, η Κάσος διαθέτει πλούσιο θρησκευτικό παρελθόν και μια σειρά από πολύ αξιόλογα μνημεία της χριστιανικής πίστης. Σε ένα νησί που διαθέτει τόσο πλούσια ιστορία δεν θα μπορούσαν να λείπουν σπουδαία αξιοθέατα πολιτισμού, όπως το Λαογραφικό μουσείο, το παραδοσιακό Αλετρουγείο και η αρχαιολογική συλλογή της Κάσου. Στα σημαντικά αξιοθέατα συγκαταλέγονται το μνημείο της Αντιπεράτου, αφιερωμένο στο Ολοκαύτωμα της Κάσου και το Μνημείο των Ηρώων του 1821 με τις 2 άγκυρες και τα 4 κανόνια.

Στα νότια του χωριού υπάρχει το σύμπλεγμα από έξι στη σειρά μικρά εκκλησάκια που αναφέρονται με το όνομα «Έξι Εκκλησίες» και έχουν κηρυχθεί ιστορικά διατηρητέα μνημεία μαζί με την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη. Οι δυο κυριότεροι εμβληματικοί αρχαιολογικοί χώρου που σε ταξιδεύουν πίσω στον χρόνο είναι το σπήλαιο Σελάι ή Στυλοκαμάρα (εδώ θα δείτε σταλαγμίτες και σταλακτίτες) και το σπήλαιο της Ελληνοκαμάρας με αύρα από την μυκηναϊκή εποχή, το οποίο θεωρείται από τους αρχαιολογικότερους λατρευτικούς χώρους των Δωδεκανήσων. Μεγάλο ενδιαφέρον σε αυτόν τον ευλογημένο τόπο που υπήρξε το χωριό των καραβομαραγκών και των καπεταναίων του νησιού παρουσιάζουν τα αρκετά συντηρημένα αρχοντικά.

Γαστρονομία

Η κουζίνα της Κάσου χάρη στις αγνές πρώτες ύλες και επηρεασμένη τόσο από την κτηνοτροφία του νησιού όσο και από την αλιεία προσφέρει γευστικούς προορισμούς γεμάτους νοστιμιά. Εντυπωσιακή είναι η παλέτα των τυροκομικών προϊόντων του τόπου που οφείλεται στο φρέσκο γάλα και τη μεγάλη παράδοση στην τυροκόμηση. Ασυναγώνιστη είναι η τοπική Σιτάτα, ιδιαίτερο τυρί, μαλακό με δυνατή γεύση και με πολύ μακρά παράδοση. Η γεύση και το άρωμα σε ένα από τα σπάνια τυριά του Αιγαίου είναι η Ελαϊκή, ντόπια ξερή μυζήθρα που αφήνει στο τέλος μια πικάντικη επίγευση. Το βούτυρο με την ονομασία «δρύλλα» επεξεργασμένο σε ειδική θήκη δέρματος κατέχει εξέχουσα θέση στην μαγειρική της Κάσου.

Με κεχριμπαρένιο χρώμα, μοναδική γεύση και ξεχωριστό άρωμα το θυμαρίσιο μέλι της Κάσου ξεχωρίζει. Οι ντόπιοι μελισσοκόμοι με παραδοσιακές πρακτικές φροντίζουν κατά την εμφιάλωση του η ποιότητα, η γεύση, το άρωμα και το χρώμα του να διατηρούνται αναλλοίωτα όπως ακριβώς μας τα προσφέρει η φύση.

Προϊόντα, γεύσεις, συνταγές και ευφάνταστα μαγειρέματα ξετυλίγονται μπροστά σας αν βρεθείτε Πάσχα στο νησί όπου θα γευτείτε Οφτό αρνί με πασπαρά (ψημένο γεμιστό αρνί), ντερπιγέ (μαγειρίτσα), Μπουστιά (κοιλιά από αρνί γεμιστή με ρύζι) και μακαρούνια με σιτάκια. Βασικό έδεσμα της Κασιώτικης κουζίνας είναι το Ντουρμάε (παραδοσιακά ντολμαδάκια) και τόσα άλλα γευστικά αριστουργήματα όπως το μαύρο σουπιοπίλαφο, τα Πιτιά και φυσικά το κόκκινο πιλάφι με κανέλα. Αν το νησί αυτό είχε γεύση, αυτή θα ήταν η

αλησμόνητη γεύση της παράδοσης σε μια ποικιλία από τούρτες με μυζήθρα, γλυκά του κουταλιού και τη φημισμένη κασιώτικη κουλούρα.

Πανηγύρια και γιορτές

Τα πανηγύρια της Κάσου πραγματοποιούνται κάθε εποχή του χρόνου, έχουν έντονο τοπικό χρώμα, είναι ξακουστά και γίνονται εδώ και αιώνες υπό τον ήχο της παραδοσιακής λύρας και του λάουτου. Το κασιώτικο γλέντι με αστείρευτο πάθος σε κάθε είδους κοινωνικές εκδηλώσεις και σε γάμους, περιλαμβάνει αυτοσχέδιες μαντινάδες, μουσική και χορό στα βήματα της «σούσταες» και του «ζερβού». Το μεγαλύτερο και αυθεντικότερο πανηγύρι του νησιού είναι αυτό της «Πέρα Παναγιάς» που γιορτάζεται με εξέχουσα λαμπρότητα κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο στο χωριό Παναγιά. Κάθε Σεπτέμβρη διοργανώνεται διεθνή συνάντηση λύρας και οργάνων με δοξάρι.

Extra Tips:

  •   Τα μικροσκοπικά νησιά και οι ακατοίκητες βραχονησίδες που περιτριγυρίζουν την Κάσο είναι 14 με αμμώδη βυθό, γεμάτα υφάλους και πλούσια αλιεύματα.
  •   Το νησί διαθέτει 25 παραλίες. Οι 16 είναι προσβάσιμες με τα πόδια ή με το αυτοκίνητο.
  •   Η μονή του Αϊ Γιώργη στις Χαδιές, θεωρείται από της μεγαλύτερους Αγίους και προστάτες του νησιού. Χτίστηκε για πρώτη φορά το 1690.
  •   Το πιο ψηλό σημείο του νησιού με υψόμετρο 600 μέτρων και με υπέροχη θέα βρίσκεται το εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής. Απολαύσετε τον ήλιο να δει στο νησί των Αρμαθιών.
  •   Το 2003 η Κάσος φιλοξένησε το 2ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ψαροντούφεκου. Το ταξίδιΤον χειμώνα πραγματοποιούνται δύο δρομολόγια την εβδομάδα ενώ το καλοκαίρι τα δρομολόγια είναι συχνότερα. Το ταξίδι διαρκεί περίπου 21 ώρες. Εκτός από το λιμάνι του Πειραιά η Κάσος συνδέεται ακτοπλοϊκά με: Σητεία, Ηράκλειο, Σαντορίνη, Ανάφη, Κάρπαθο, Ρόδο, Χάλκη, Θήρα και Μήλο. Το δημοτικό αεροδρόμιο «Μάρκος Μαλλιαράκης» απέχει 1χλμ από τη Χώρα και συνδέεται τακτικά με αεροπορικές πτήσεις από Αθήνα μέσω Ρόδου, Καρπάθου και Ηρακλείου Κρήτης.

Χρήσιμες πληροφορίες

Περιφερειακό Ιατρείο: 22450 41333 Αστυνομικό Τμήμα: 22450 41222 Λιμενικός Σταθμός: 22450 41288, 41587 Αεροδρόμιο : 22450 41444

Πηγές: https://tourism.kasos-heroicisland.gr Ειδικές πληροφορίες: Ειρήνη Κουβαρά