Τα ζυμαρικά alla Puttanesca είναι ένα πρώτο πιάτο που προέρχεται από τη Νάπολη, που πιθανώς χρονολογείται στα μέσα του 20ου αιώνα ή νωρίτερα. στην Καμπανία, είναι επίσης γνωστό ως «aulive and chiapparielle» (ελιές και κάπαρη) ή, στο παρελθόν, ως «pasta alla marinara».
Η σάλτσα Puttanesca είναι απλή και γίνεται με μαύρες ελιές Gaeta, κάπαρη, σκόρδο, πιπεριά τσίλι, ρίγανη, ντομάτες (με προσθήκη πελτέ ντομάτας), ελαιόλαδο και στο τέλος φρέσκο μαϊντανό. Η Puttanesca, όπως πολλές γαστρονομικές σπεσιαλιτέ της Καμπανίας, έχει γίνει δημοφιλής και στο γειτονικό Λάτσιο, όπου παρασκευάζεται με την παραλλαγή του αλατισμένου γαύρου. Η συνιστώμενη μορφή ζυμαρικών που συνδυάζεται με τη σάλτσα puttanesca είναι λιγκουίνι ή φιδές, αλλά τα σπαγκέτι και οι πένες χρησιμοποιούνται επίσης ευρέως. Οι εξηγήσεις για την προέλευση του puttanesca είναι πολλές, όπως και οι πηγές και οι μελετητές που προσπάθησαν να εντοπίσουν τον πρώτο εφευρετικό σεφ που άρχισε να αποκαλεί αυτό το πικάντικο πιάτο «puttanesca».
Η ιστορία πίσω από το ιδιαίτερο όνομα Αρχικά, ονομαζόταν το πιάτο (ζυμαρικά) «άλα μαρινάρα». Το σημερινό όνομα άρχισε να εμφανίζεται μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κάποιοι λένε ότι το όνομα προήλθε από τους οίκους ανοχής των Ισπανικών Συνοικιών (πόρνη είναι puttana στα ιταλικά, εξ ου και puttanesca). Άλλοι ισχυρίζονται ότι εφευρέθηκε τη δεκαετία του 1950 σε ένα διάσημο εστιατόριο Ischia, μια τυχαία μέρα, αργά το βράδυ, όταν μια ομάδα πεινασμένων πελατών ζήτησε από τον ιδιοκτήτη, που δεν είχε πολλά υλικά, να φτιάξει «una puttanata qualsiasi», δηλαδή να ρίξει μαζί ό,τι υλικά είχε και δεν είχε, για να φτιάξει κάτι απλό. Ο ιδιοκτήτης είχε μόνο μερικές ντομάτες, ελιές και κάπαρη, τη βάση για τη σάλτσα, και έτσι έφτιαξε τη σάλτσα puttanesca. Κάποιοι λένε πράγματι ότι η σύγχρονη ονομασία αυτού του παρασκευάσματος αναφέρεται σε ζυμαρικά «πολύ εύκολα», δηλαδή μαγειρεύονται εύκολα, χωρίς φιοριτούρες ή περίπλοκη προετοιμασία. Τα ζυμαρικά alla puttanesca παρασκευάζονται, πράγματι, μέσα σε λίγα λεπτά και αυτό είναι ένα από τα μυστικά της επιτυχίας τους.
Όσο ψήνονται τα ζυμαρικά, σοτάρεις το σκόρδο και την πιπεριά τσίλι σε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, σε ένα τηγάνι ή κατσαρόλα και μετά αφαιρείς το σκόρδο. (Προσθέτεις καθαρό, αφαλατωμένο γαύρο μόνο αν έχεις επιλέξει την εκδοχή Lazio.) Πρόσθεσε τις ντομάτες σε κύβους, τον πελτέ ντομάτας, τις ελιές και την αφαλατωμένη κάπαρη. Αλατίζουμε, ανακατεύουμε και μαγειρεύουμε για περίπου δέκα λεπτά, προσθέτοντας ενδεχομένως μερικές κουταλιές της σούπας νερό με τα ζυμαρικά όσο ψήνονται. Στραγγίζουμε τα ζυμαρικά al dente, τα προσθέτουμε στη σάλτσα, ανακατεύουμε και σερβίρουμε με φρέσκο ψιλοκομμένο μαϊντανό. Έτοιμη και πεντανόστιμη η Puttanesca σου!