Τον εξορθολογισμό της εκτός σχεδίου δόμησης σχεδιάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μέσω νομοσχεδίου που θα εγκριθεί από το πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο του νέου έτους. Στόχος της κυβέρνησης είναι η Ελλάδα να σταματήσει να αποτελεί μια «χώρα αυθαιρέτων», μέσω της δημιουργίας ενός πλαισίου που θα ξεπαγώνει τη δόμηση συνολικά. Προς αυτόν το σκοπό θα νομοθετηθεί, σύμφωνα με πληροφορίες, το λεγόμενο περιβαλλοντικό ισοδύναμο που θα απαιτείται για την έκδοση οικοδομικών αδειών. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, το περιβαλλοντικό ισοδύναμο θα κατατίθεται πριν από την έκδοση της οικοδομικής αδείας σε ειδικό λογαριασμό του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων ως παρακαταθήκη προς όφελος του Πρασίνου Ταμείου, η οποία θα ενεργοποιείται αποκλειστικά για έργα υποδομής και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, εντός των διοικητικών ορίων του δήμου στον οποίο βρίσκεται το γήπεδο.
Παράλληλα και προκειμένου να ξεπαγώσουν οι αγοραπωλησίες στη χώρα μας θα επιλυθεί το ζήτημα της δόμησης των οικοπέδων που έχουν πρόσωπο σε μη αναγνωρισμένη ως κοινόχρηστη –κατά την έννοια της πολεοδομικής νομοθεσίας– οδό.
Σύμφωνα με πληροφορίες για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει να ικανοποιούνται τρεις προϋποθέσεις:
1ον) Εν τοις πράγμασι ύπαρξη οδού για την εξυπηρέτηση των ακινήτων που εμφανίζεται σε αεροφωτογραφίες προ της 27ης Ιουλίου 1977.
2ον) Πλάτος οδού τουλάχιστον 3,5 μέτρων.
3ον) Και η πρόβλεψη περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, το οποίο θα πρέπει να έχει πληρωθεί.
Αμεσοι στόχοι
Βασικοί στόχοι του υπουργείο Περιβάλλοντος, εκτός από τον περιορισμό της αυθαίρετης δόμησης, είναι:
-Η άμεση γνώση των αρμόδιων υπηρεσιών για την καταστολή της αυθαίρετης δόμησης περί της δημιουργίας νέων αυθαιρέτων.
-Η ενεργοποίηση συντονισμένων ελέγχων.
-Η άμεση κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών.
-Να μπει τέλος στη δυνατότητα αδειών νομιμοποίησης γενικών περιπτώσεων κατασκευών που ανεγέρθηκαν μετά την 28.7.2011 χωρίς άδεια, καθώς είναι πλέον απλοποιημένη η διαδικασία έκδοσης οικοδομικής άδειας και δεν δικαιολογείται η ανέγερση κατασκευών χωρίς άδεια και η μεταγενέστερη αδειοδότηση της κατασκευής του επειδή είναι σύμφωνες με τους όρους δόμησης και της χρήσης της περιοχής, καθώς καθυστερεί τις διαδικασίες κατεδάφισης η αναμονή για τυχόν έκδοση άδειας νομιμοποίησης.
-Η επανεξέταση της –υπό ειδικές προϋποθέσεις και με την υποχρέωση ορισμού ελεγκτή– δυνατότητας υπαγωγής αυθαιρέτων μόνο εάν αυτά δημιουργήθηκαν προς της 28ης.7.2011, καθώς δεν πρόκειται για νέα αυθαίρετα και προκειμένου να μη δημιουργηθούν νέα αδιέξοδα εν όψει της έντασης εφεξής των ελέγχων.
Η τεχνολογία στην υπηρεσία της πολιτείας
Η διαδικασία της νομιμοποίησης αυθαιρέτου με οικοδομική άδεια καταργείται, σύμφωνα τουλάχιστον με το σχεδιασμό του ΥΠΕΝ. Κι αυτό διότι παρατηρούταν το φαινόμενο να φτιάχνονται αυθαίρετες κατασκευές και αν ερχόταν έλεγχος, ο οποίος προφανώς έβγαζε το ακίνητο αυθαίρετο, τότε και μόνο τότε οι ιδιοκτήτες προχωρούσαν στην έκδοση οικοδομικής άδειας νομιμοποίησης του αυθαιρέτου τους, η οποία παράλληλα διέγραφε και τα πρόστιμα που οι αρμόδιες υπηρεσίες είχαν καταλογίσει! Υπενθυμίζεται, άλλωστε, ότι με το Νόμο 4495/2017 νομοθετήθηκε η δυνατότητα έκδοσης οικοδομικής άδειας νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών ή χρήσεων με παράβολο και διαγραφή των προστίμων αυθαιρέτων, μόνο από τη στιγμή που η άδεια νομιμοποίησης είχε εκδοθεί εντός τεσσάρων ετών ή είχε γίνει έγκριση εργασιών κατεδάφισης εντός έξι μηνών από την καταβολή του παράβολου.
Παράλληλα, στο υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος σχεδιάζουν τη χρήση νέων τεχνολογιών προκειμένου να εντοπίσουν τους παραβάτες και να επιβληθούν τα απαιτούμενα πρόστιμα. Συγκεκριμένα, αναμένεται να νομοθετηθεί ένα σύστημα πλήρους παρακολούθησης του δομημένου περιβάλλοντος, το οποίο περιλαμβάνει τον εντοπισμό και την καταγραφή αυθαίρετης δόμησης με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, όπως δορυφόρους και drones, το οποίο θα συνδέεται άμεσα και ψηφιακά με το λογισμικό E-adeies. Προς το σκοπό αυτόν σημαντική θεωρείται η συμβολή των κλιμακίων του υπουργείου, τα οποία θα κινηθούν όπως συνέβη το περασμένο καλοκαίρι σε νησιά του Αιγαίου και δη στη Μύκονο. Θα υπάρχει, άλλωστε, πλέον σαφές πλαίσιο αναφορικά με το ποια υπηρεσία έχει την αρμοδιότητα, κάτι που τα προηγούμενα χρόνια υπήρξε βραχνάς.
