Σε κάθε παρέα των καλοκαιρινών διακοπών υπάρχουν τα άτομα που ταλαιπωρούνται από τα συνεχή τσιμπήματα των κουνουπιών και υπάρχουν κι αυτά που δεν γνωρίζουν τι σημαίνει φαγούρα από το τσίμπημα αυτού του «δαιμόνιου» εντόμου.
Τι είναι, λοιπόν, αυτό που καθιστά έναν άνθρωπο τόσο… ακαταμάχητο στα κουνούπια;
Σύμφωνα με τον καθηγητή Ιατρικής Εντομολογίας στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, Jonathan Day, δύο είναι οι πιο ισχυροί παράγοντες που προσελκύουν τα κουνούπια: η όραση και η μυρωδιά. Δεν είναι, όμως, μόνο αυτοί. Στη συνέχεια ακολουθούν οι πιθανοί λόγοι που μπορεί κάποιος να είναι… «πειρασμός» για τα κουνούπια.
- Τα ρούχα
Όπως προαναφέραμε, τα κουνούπια συνήθως χρησιμοποιούν τα μάτια τους για να στοχεύσουν το επόμενο θύμα καθώς αποτελούν ιδιαιτέρως «οπτικά» έντομα, ειδικά αργά το απόγευμα. Και στοχεύουν πιο εύκολα όσους φορούν σκούρα (μπλε, μαύρο) και κόκκινα ρούχα.
- Ο τύπος αίματος
Για τα κουνούπια, όλα έχουν να κάνουν με το αίμα. Τα ενήλικα κουνούπια επιβιώνουν μέσω του νέκταρ για την τροφή τους, τα θηλυκά όμως βασίζονται στην πρωτεΐνη του ανθρώπινου αίματος για την παραγωγή των αυγών τους. Δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, ότι κάποιες ομάδες αίματος είναι πιο ελκυστικές από άλλες. Έρευνες έχουν βρει ότι οι άνθρωποι με ομάδα αίματος Ο είναι δύο φορές πιο ελκυστικοί για τα κουνούπια από αυτούς με ομάδα αίματος Α, ενώ όσοι έχουν ομάδα αίματος Β βρίσκονται κάπου στη μέση. Επίσης, το 85% των ανθρώπων παράγουν μια έκκριση που σηματοδοτεί την ομάδα αίματός τους, με τα κουνούπια να προσελκύονται σε αυτούς περισσότερο, ανεξάρτητα από την ομάδα αίματος. - Αέρια
Τα κουνούπια διαισθάνονται το διοξείδιο του άνθρακα από 48 μέτρα μακριά. Έτσι, όσο περισσότερο εκπνέει κάποιος, τόσο πιο ελκυστικός γίνεται. Οι πιο μεγαλόσωμοι άνθρωποι εκπνέουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα. Επίσης, επειδή οι άνθρωποι εκπνέουν από το στόμα και τη μύτη, τα κουνούπια ελκύονται περισσότερο από το κεφάλι, γι’αυτό και τα ακούμε να βουίζουν γύρω από τα αυτιά μας κατά τη διάρκεια της νύχτας. - Θερμότητα και ιδρώτας
Φαίνεται πως τα κουνούπια έχουν καλή όσφρηση και για άλλες μυρωδιές εκτός του διοξειδίου του άνθρακα και μπορούν να εντοπίσουν τα «θύματά τους» μέσω του γαλακτικού οξέος, του ουρικού οξέος, της αμμωνίας και άλλων ενώσεων που εκκρίνονται με τον ιδρώτα. Προτιμούν, επίσης, τους ανθρώπους που είναι πιο θερμοί. Για παράδειγμα, μια έντονη προπόνηση αυξάνει τη συγκέντρωση γαλακτικού οξέος και θερμότητας στο σώμα, ενώ γενετικοί παράγοντες «επηρεάζουν την ποσότητα του ουρικού οξέος και άλλων ουσιών που εκκρίνονται φυσιολογικά, καθιστώντας κάποιους ανθρώπους πιο ευάλωτους στον εντοπισμό από τα κουνούπια», σημειώνουν οι ειδικοί. - Ζωντανό δέρμα
Έρευνες έχουν δείξει ότι ο τύπος και η ποσότητα των βακτηρίων που υπάρχουν στο δέρμα ενός ανθρώπου μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο στην προσέλκυση των κουνουπιών. Το δέρμα μας έχει το δικό του μικροβίωμα, το οποίο δημιουργεί κι ένα ξεχωριστό άρωμα. Σε μία μελέτη, ομάδα ανδρών χωρίστηκε σε αυτούς που προσέλκυσαν πολύ τα κουνούπια και σε όσους λιγότερο. Οι πρώτοι, λοιπόν, είχαν περισσότερα από ορισμένα βακτήρια στο δέρμα τους αλλά λιγότερα από τους δεύτερους. Ο παράγοντας των βακτηρίων θα μπορούσε, επίσης, να εξηγήσει γιατί κάποια κουνούπια «επιτίθενται» στους αστραγάλους και τα πόδια, περιοχές που αποτελούν εστίες συσσώρευσης βακτηρίων. - Εγκυμοσύνη
Μπορεί οι εγκυμονούσες να ανήκουν στην κατηγορία των ατόμων που δε θέλουν σε καμία περίπτωση να τις τσιμπήσει κουνούπι, η αλήθεια όμως είναι ότι κάποια είδη των εντόμων αυτών προσελκύονται ιδιαίτερα από τις γυναίκες που κυοφορούν. Μία μελέτη στην Αφρική διαπίστωσε ότι οι έγκυες είναι δύο φορές πιο ελκυστικές για τα κουνούπια που φέρουν το παράσιτο της ελονοσίας, με τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στην αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα. Συγκεκριμένα, βρήκαν ότι οι γυναίκες στα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης τους εξέπνεαν 21% μεγαλύτερο όγκο αέρα, αλλά και ότι η κοιλιά των εγκύων ήταν πιο ζεστή, προσθέτοντας και το στοιχείο της θερμότητας στην εξίσωση της προσέλκυσης των κουνουπιών. - Μπύρα
Τα κουνούπια έχουν ιδιαίτερη προτίμηση στη μπύρα. Σε μια μελέτη οι ερευνητές βρήκαν ότι τα κουνούπια που «τριγύριζαν» τους συμμετέχοντες μετά την κατανάλωση μπύρας ήταν πολλά περισσότερα από πριν. Οι επιστήμονες υπέθεσαν ότι αυτό οφείλεται στην αυξημένη περιεκτικότητα του ιδρώτα σε αιθανόλη και στην υψηλότερη θερμοκρασία του δέρματος λόγω της κατανάλωσης αλκοόλ, χωρίς, όμως, να μπορούν να βρουν τον ακριβή συσχετισμό.
