Ανησυχίες για νέες πληθωριστικές πιέσεις
Η αποχώρηση της Ρωσίας από την κρίσιμης σημασίας συμφωνία, που επέτρεπε την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας έχει αναζωπυρώσει φόβους για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, με τους αναλυτές να περιγράφουν την κατάρρευση της πρωτοβουλίας ως αναπόφευκτη οπισθοδρόμηση και πλήγμα για τις αγορές.
Ώρες πριν από τη λήξη της συμφωνίας, η Ρωσία δήλωσε τη Δευτέρα ότι δεν θα ανανεώσει την Πρωτοβουλία για τα Σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας.
Η συμφωνία, η οποία επιτεύχθηκε πριν από έναν χρόνο με τη μεσολάβηση της Τουρκίας και των Ηνωμένων Εθνών, μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, σχεδιάστηκε ώστε να αποτρέψει μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση.
«Σήμερα είναι η τελευταία μέρα της συμφωνίας για τα Σιτηρά», είπε χθες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ. «Όταν εκπληρωθούν τα αντίστοιχα μέρη προς όφελος της Ρωσίας, η Ρωσία θα επιστρέψει στη συμφωνία».
Μικρές ανανεώσεις
Η Πρωτοβουλία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας έχει επανειλημμένως επεκταθεί για σύντομα χρονικά διαστήματα, εν μέσω αυξανόμενης δυσαρέσκειας από τη Ρωσία σχετικά με τους περιορισμούς στις εξαγωγές των δικών της σιτηρών και λιπασμάτων.
Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επανέλαβε αυτά τα παράπονα κατά τη διάρκεια συνομιλίας του Σαββατοκύριακου με τον Νοτιοαφρικανό Πρόεδρο Cyril Ramaphosa, λέγοντας ότι ο βασικός στόχος της παροχής σιτηρών σε χώρες που έχουν ανάγκη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της αφρικανικής ηπείρου δεν είχε επιτευχθεί.
Άλμα στις τιμές
Η ανακοίνωση της είδησης είχε ως αποτέλεσμα να ανέβουν σημαντικά οι τιμές του σιταριού, του καλαμποκιού και της σόγιας. Ειδικότερα, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του σιταριού σημείωσαν άλμα 3% τη Δευτέρα, φτάνοντας στο υψηλό των 689,25 σεντς ανά μπούσελ, το υψηλότερο επίπεδό τους από τις 28 Ιουνίου, όταν το συμβόλαιο διαπραγματεύθηκε έως και τα 706,25 σεντς. Ωστόσο, παραμένουν ακόμα πολύ κάτω από τα ανώτατα επίπεδα των 1.177,5 σεντς ανά μπούσελ που σημειώθηκαν τον Μάιο του περασμένου έτους.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του καλαμποκιού εκτινάχθηκαν στα ύψη των 526,5 σεντ ανά μπούσελ, ενώ τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης της σόγιας αυξήθηκαν στα 1.388,75 σεντς ανά μπούσελ.
Ανησυχίες
Ο Simon J. Evenett, ειδικός στο παγκόσμιο εμπόριο και καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του St. Gallen, δήλωσε τη Δευτέρα στο CNBC, ότι η «κατάρρευση της Συμφωνίας της Μαύρης Θάλασσας είναι ένα πλήγμα για τα έθνη που προμηθεύονται φθηνότερο ουκρανικό σιτάρι. Εφόσον αυτό δεν προκαλέσει πολλές απαγορεύσεις εξαγωγών, η κατάρρευση της συμφωνίας είναι [μια] μικρή διαταραχή».
«Ανοδικές πιέσεις στις τιμές των τροφίμων»
Από την πλευρά του ο Peter Ceretti του Eurasia Group είπε στο CNBC ότι η εταιρεία συμβούλων πολιτικού κινδύνου δεν αναμένει ότι η αναστολή της συμφωνίας θα πυροδοτήσει μια νέα περίοδο δυνητικά αποσταθεροποιητικού παγκόσμιου πληθωρισμού τροφίμων στο εγγύς μέλλον.
«Οι ρωσικές αποστολές σιτηρών θα συνεχιστούν και η κατάρρευση της συμφωνίας δεν θα σταματήσει εντελώς τις αποστολές της Ουκρανίας μέσω της Μαύρης Θάλασσας ή αυτές μέσω Ευρώπης», είπε ο Ceretti μέσω email.
«Στο μέλλον, ωστόσο, το τέλος της συμφωνίας για τα σιτηρά θα προστεθεί σε άλλες ανοδικές πιέσεις στις τιμές των τροφίμων, όπως η ξηρασία στην Ευρώπη και η εμφάνιση του Ελ Νίνιο. Οι αγορές που θα επηρεαστούν περισσότερο από την κατάρρευση της συμφωνίας θα είναι τα κράτη της Βόρειας Αφρικής που εισάγουν μεγάλες ποσότητες σιτηρών από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας», πρόσθεσε.
Από τότε που υπογράφηκε τον Ιούλιο του περασμένου έτους, τα Ηνωμένα Έθνη λένε ότι η Πρωτοβουλία για τα σιτάρια της Μαύρης Θάλασσας επέτρεψε την εξαγωγή περισσότερων από 32 εκατομμυρίων τόνων τροφίμων από τρία ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας — την Οδησσό, το Chornomorsk και το Pivdennyi, παλαιότερα γνωστό ως Yuzhny — σε 45 χώρες σε όλο τον κόσμο.
«Θα βλάψει εκατομμύρια ανθρώπους»
Η αναστολή από την Ρωσία της συμφωνίας της Μαύρης Θάλασσας που επέτρεπε τις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία «θα επιδεινώσει την επισιτιστική ασφάλεια και θα βλάψει εκατομμύρια» ανθρώπους, ανέφερε σήμερα ο Λευκός Οίκος.
«Καλούμε την κυβέρνησης της Ρωσίας να αναστείλει άμεσα την απόφασή της» ανέφερε ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Άνταμ Χόντζ, σε δήλωσή του.
«Το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί τα τρόφιμα ως όπλο»
Η Ρωσία οφείλει να ανανεώσει την Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα Σιτηρά (BSGI) και να δεσμευτεί για την πλήρη εφαρμογή της, δήλωσε από την πλευρά του ένας εκπρόσωπος του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών.
«Εξωθώντας μονομερώς στην κατάρρευση της BSGI, η Ρωσία χρησιμοποιεί τα τρόφιμα ως όπλο και εμποδίζει τα σιτηρά να φτάσουν σε αυτούς που τα χρειάζονται περισσότερο», ανέφερε ο εκπρόσωπος του βρετανικού ΥΠΕΞ σε ανακοίνωσή του.
«Το Ηνωμένο Βασίλειο καταδικάζει την κραυγαλέα προσπάθεια της Ρωσίας να βλάψει τους πιο ευάλωτους ως μέρος του παράνομου πολέμου της. Η Ρωσία πρέπει να ανανεώσει την BSGI και να δεσμευτεί για την πλήρη εφαρμογή της», συμπλήρωσε ο Βρετανός αξιωματούχος. 
Ο Ζελένσκι
Από την πλευρά του, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι το Κίεβο είναι έτοιμο να συνεχίσει τις εξαγωγές σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας παρά την ανακοίνωση της Μόσχας για το «ντε φάκτο» τέλος της συμφωνίας που επέτρεπε τις εξαγωγές.
«Ακόμη και χωρίς τη Ρωσική Ομοσπονδία, πρέπει να γίνει ό,τι είναι δυνατόν για να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον διάδρομο (για εξαγωγές) της Μαύρης Θάλασσας. Δεν φοβόμαστε», ανέφερε ο Ζελένσκι, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τύπου της ουκρανικής προεδρίας, Σέρχι Νικιφόροφ, μετά την παύση της συμμετοχής της Ρωσίας στη συμφωνία εξαγωγής σιτηρών.
«Μας προσέγγισαν εταιρείες, πλοιοκτήτες. Είπαν ότι είναι έτοιμοι, αν η Ουκρανία τους επιτρέπει να φύγουν και η Τουρκία συνεχίσει να τους αφήνει να περάσουν, τότε όλοι είναι έτοιμοι να συνεχίσουν να προμηθεύουν σιτηρά».
