Του Βασιλείου Μπαλτά
– Aeronautical Engineer
University ‘’Paul Sabatier’’ / Toulouse France
– MSc Marketing & Communication / Οικονομ. Πανεπ. Αθηνών
πρ. Διευθυντής εργοστασίου ΕΑΒ
πρ. Διευθντής εργοστασίου ΤΑΤΑ – Sikorsky JV / India
(κατασκευή ατράκτων ελικοπτέρου Sikorsky S-92)
Παρακολουθούμε όλοι τις ημέρες αυτές τους ’’διαξιφισμούς’’ μεταξύ των πολιτικών και άλλων θεσμικών παραγόντων για το κατά πόσο έγινε αποτελεσματικά η αντιμετώπιση της πρόσφατης κακοκαιρίας στην περιοχή της πρωτεύσουσας και σε ποιο βαθμό απέδωσε ο σχεδιασμός των αρμοδίων τόσο από την πλευρά της πολιτείας (Υπουργεία, Περιφέρεια, Δήμοι, κ.α.) όσο και από τους εμπλεκόμενους ιδιώτες (Αττική Οδός ή/και Αττικές διαδρομές, Νέα οδός, Τραινοσε, κ.α.).
Δεν θα μείνουμε στο διοικητικό σκέλος της υπόθεσης ούτε στον απολογισμό της αποτελεσματικότητας της επιχείρησης ‘’αντιμετώπιση κακοκαιρίας, άλλωστε επίσημα, ο Κυβερνήτης αναγνώρισε την ευθύνη των παραλείψεων που σημειώθηκαν, των λαθών που έγιναν, των αστοχιών που διαπιστώθηκαν, των αβλεψιών που παρατηρήθηκαν και γενικά της ανεπάρκειας που χαρακτήρισε το όλο εγχείρημα προστασίας των πολιτών.
Επιχειρούμε στις λίγες γραμμές που ακολουθούν, να προβάλουμε πρακτικές και επιχειρηματικά ‘’εργαλεία’’ που ευρέως αξιοποιούν οι επιχειρήσεις διεθνώς όταν σχεδιάζουν την αντιμετώπιση καταστάσεων στον επιχειρηματικό τομέα και φυσικά στην δική τους κλίμακα. Πρέπει να γνωρίζουμε όλοι πως πολύ συχνά, αν όχι καθημερινά, οι επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωποι με προβλήματα, ζητήματα, καταστάσεις, κρίσεις που διακυβεύουν την ομαλή λειτουργία τους, κίνδυνους που απειλούν τους στόχους τους, θέματα που θέτουν σε αμφισβήτηση την επιβίωσή τους, ζητήματα που αποδυναμώνουν την δυνατότητα να συνεχίσουν να λειτουργούν ομαλά, κ.α.
Πως συμπεριφέρονται λοιπόν σε τέτοιες περιπτώσεις οι επιτελείς και οι αρμόδιοι των επιχείρησεων για να αντιμετωπίσουν επιτυχώς τις καταστάσεις αυτές ? Πέραν των επιχειρηματικών αισθητηρίων και ικανοτήτων τους, με τι επιχειρηματικά μέσα, ποιες γνώσεις, τι ’’όπλα’’, με ποια εργαλεία, ενδοσκοπούν τις παραμέτρους κάθε κατάστασης, αναλύουν τις συνιστώσες κάθε διακινδύνευσης, αποσυνθέτουν τα στοιχεία των απειλών και συνθέτουν σχέδια και δράσεις για να τα αντιμετωπίζουν?
Εκ των πραγμάτων διαπιστώνεται πως τα αντιμετωπίζουν με επιτυχία, σχετική ή και απόλυτη, εφόσον σχεδόν οι περισσότερες συνεχίζουν να λειτουργούν, να αναπτύσσονται, να δημιουγούν αξία και να συμβάλλουν, συνεισφέροντας αναλογικά στα ενδιαφερόμενα μέρη και γενικά στην κοινωνία.
Παρόμοια όπλα και παραπλήσια εργαλεία έχει την δυνατότητα να αξιοποιήσει και ο δημόσιος τομέας που στοιχισμένα και αλληλεπιδρώντας με άλλα στοιχεία, ικανότητες και γνώσεις θα συνδράμουν στην επίτευξη πολύ καλύτερου αποτέλεσματος.
Θα προβάλουμε παρακάτω κάποια απ΄αυτά που κατά την εκτίμησή μας μπορούν εκτενώς να αξιοποιηθούν και στο δημόσιο και ιδιαίτερα στο σημαντικό και νεοσύστατο υπουργείο διαχείρισης κρίσεων.
1ον) Μεθοδολογία, ‘’ Διάγραμμα Αιτίου – Αποτελέσματος ( Cause and Effect diagram ή διάγραμμα Ishikawa)’’
Το εργαλείο αυτό, παρουσιάζει τις κύριες και δευτερεύουσες αιτίες οι οποίες οδηγούν σε ένα αποτέλεσμα – σύμπτωμα και παρέχει την δυνατότητα να ενδοσκοπηθούν 6 βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν, είτε ως αίτιο για την πρόκληση είτε ως μέσο στην αποφυγή μιας κατάσταση ή ενός συμβάντος.
Πρόκειται για την μέθοδο (εργαλείο) των 6 παραγόντων, δηλ. Μέθοδοι – Μετρήσεις – Μηχανές (εξοπλισμός) – Mέσα – Άνθρωποι – Περιβάλλον.
Έχουν λοιπόν την δυνατότητα οι αρμόδιοι για την διαχείριση του θέματος των ημερών (δηλ. κακοκαιρία, προστασία & βοήθεια στους πολίτες) να ενδοσκοπήσουν κάθε ένα παράγοντα, να αναλύσουν τι ήταν ανεπαρκές ή τι δεν αξιοποιήθηκε επαρκώς στον καθένα και να μεθοδεύσουν ενέργειες διόρθωσης και συμπλήρωσης όποιων κενών ώστε να ανταποκρίνεται στις περιστάσεις όπως απαιτείται.
(2ον) Μεθοδολογία, ’’Συγκριτική αξιολόγηση’’ (διεθνώς ως Benchmarking).
Πρόκειται για την μέθοδο, που χρησιμοποιείται στο σύγχρονο μάνατζμεντ και ειδικότερα στο στρατηγικό management, επιχειρήσεων ή οργανισμών, για την αξιολόγηση των
διαφόρων πτυχών λειτουργίας τους, με μέτρο σύγκρισης την “καλύτερη πρακτική” (best practice) στον τομέα τους. Αυτό με τη σειρά του διευκολύνει (τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς) να αναπτύξουν σχέδια για τον τρόπο υιοθέτησης της “καλύτερης πρακτικής”, συνήθως με σκοπό την αύξηση κάποιων πτυχών της απόδοσης τους. Το Benchmarking μπορεί να είναι ένα μεμονωμένο γεγονός (one-off event), αλλά συχνά αντιμετωπίζεται σαν μια συνεχής διαδικασία κατά την οποία οι επιχειρήσεις ή οι οργανισμοί προσπαθούν να βελτιώσουν τις πρακτικές τους.
Θα προτείναμε, οι αρμόδιοι της διαχείρισης κρίσεων στη χώρα, να εξετάσουν τι ακριβώς, πως και με τι μέσα επιχειρούν άλλες χώρες και πως σημειώνουν καλά αποτέλεσματα σε παρόμιες περιπτωσεις (κακοκαιρία) εκεί.
(3ον) Μεθοδολογία ‘’5 Γιατί’’ (5 Way).
Η μέθοδος αναφέρεται στην πρακτική της υποβολής διαδοχικών ερωτήσεων (αρκούν 5), στο γιατί έχει συμβεί μια κατάσταση, προκειμένου να φτάσει ο ενδιαφερόμενος (διερευνών) στη βασική αιτία (ρίζα) του προβλήματος και να το αντιμετωπίσει. Καταδεικνύει τη σημασία του να σκάβουμε κάτω από την πιο προφανή αιτία του προβλήματος
Εν προκειμένω, για κάθε πρόβλημα, κάθε ανεπάρκεια κάθε αστοχία που θα αναδείξει η διερεύνηση της ανεπαρκούς διαχείρισης των συνεπειών της κακοκαιρίας, με την μέθοδο αυτή παρέχεται η δυνατότητα να εντοπιστεί η ρίζα δηλ. η αιτία του προβλήματος (root cause), παρέχοντας την δυνατότητα στους αρμόδιους να το διορθώσουν. Είναι απλό, ας το αξιοποιήσουν στο νεοσύστατο υπουργείο.
(4ον) Μεθοδολογία, Ανάλυσης και μετριασμού της επικινδυνοτητας (Risk Analysis & Mitigation)
Αφορά σε μια μέθοδο που απαιτεί τον εντοπισμό έγκαιρα των κινδύνων που εγκυμονούν σε μια κατάσταση, την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο μπορεί να την επηρεάσουν και στη συνέχεια τον καθορισμό των ενεργειών – δράσεων που πρέπει να γίνουν για να ελαχιστοποιηθούν ή εξαληφθούν οι επιπτώσεις τους.Οι ταπεινές αυτές προτάσεις προβάλονται δημόσια. Ας μην τις περιφρονήσουν όσοι θα τις διαβάσουν και τυγχάνει να διαδραματίζουν ρόλο στην πολιτική προστασία, πιθανόν να αναδειχθούν χρήσιμες και να αξιοποιηθούν παράλληλα με την δική τους δεξαμενή γνώσης και ικανοτήτων.
