Βρισκόμαστε μπροστά σε μια πρώιμη καλοκαιρινή πανδημική έξαρση του κορωνοιού προειδοποιεί μέσω του iefimerida.gr ο Καθηγητής Πνευμονολογίας και Διευθυντής της Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής στο ΠΑΓΝΗ, Νίκος Τζανάκης.
Παρότι οι πανδημικοί δείκτες ιδίως οι σκληροί (εισαγωγές, ΜΕΘ, θάνατοι) βαίνουν μειούμενοι ορισμένα στοιχεία που αναλύονται από το Παρατηρητήριο Επιδημιολογίας και Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Κρήτης/ΙΤΕ υποδεικνύουν αυξημένη πιθανότητα επικείμενης καλοκαιρινής επιδημιολογικής έξαρσης, δηλαδή ένα 6ο κύμα.
Αυτό αποκαλύπτει -μεταξύ άλλων- στην έκθεσή του ο κ. Τζανάκης, όπου αναλύει όλα τα επιμέρους στοιχεία πάνω στα οποία εδράζονται οι ανησυχίες του.
Ανησυχητική επιπέδωση της καμπύλης των νέων εισαγωγών
Στην απεικόνιση της εικόνας 1, παρατηρείται σαφής επιπέδωση (βέλη) της καμπύλης των εισαγωγών με τάσεις αυξητικές, ενώ τα ημερήσια κρούσματα βαίνουν μειούμενα. Σύμφωνα με τον Καθηγητή, η παρατήρηση αυτή μπορεί να έχει τις εξής αιτίες:
α) Ο αριθμός των κρουσμάτων υποεκτιμάται, λόγω μειωμένων τεστ ή και μη δήλωσης από τους πάσχοντες και στην πραγματικότητα οι αριθμοί να είναι πολύ ψηλότεροι
β) Η νόσος έχει μετατοπιστεί σε ευαίσθητους ανοσολογικά ασθενείς (υπερήλικες, άτομα με συνοδά νοσήματα, χρονική απομάκρυνση από τον εμβολιασμό και φθίνουσα προστασία),
γ) Το στέλεχος που επικρατεί αυτή τη στιγμή να είναι πιο νοσογόνο (Ο4, Ο5).
«Είναι πολύ πιθανό όλοι οι παραπάνω λόγοι να συμβάλλουν στο φαινόμενο ταυτόχρονα. Όμως η υποεκτίμηση των κρουσμάτων μοιάζει να είναι ο καθοριστικότερος παράγοντας. Ταυτόχρονα, η καμπύλη των κλινών ΜΕΘ στην ίδια απεικόνιση (εικόνα 1) συνεχίζει να είναι πτωτική έστω και με βραδύτερο ρυθμό. Αυτό όμως αντικατοπτρίζει την τεκμηριωμένη χρονοκαθυστέρηση των αυξητικών αιχμών μεταξύ εισαγωγών στο νοσοκομείο που πάντα προηγείται 5-10 ημέρες και έπεται η αύξηση των ΜΕΘ», εξηγεί.
Αύξηση του δείκτη μεταδοτικότητας σε σημαντικές περιφέρειες της χώρας
Παράλληλα, στις τελευταίες αναλύσεις γίνεται σαφές ότι σε συγκεκριμένες περιφερειακές ενότητες της χώρας, με μεγάλους πληθυσμούς, η εικόνα έχει αναστραφεί και παρατηρείται αύξηση τόσο του δείκτη μεταδοτικότητας όσο και του επιδημιολογικού φορτίου.
Πολυπληθείς περιφερειακές ενότητες όπως ο Κεντρικός Τομέας Αθηνών (εικόνα 2), ο Πειραιάς (εικόνα 3) αλλά και ο Βόρειος Τομέας Αθηνών, η Ανατολική Αττική και το Ηράκλειο Κρήτης (εικόνα 4) έχουν δείκτη μεταδοτικότητας πάνω από την μονάδα και αναμένεται αύξηση του επιδημιολογικού φορτίου τις επόμενες ημέρες.
«Όλες μαζί αυτές οι περιφερειακές ενότητες, με Rt>1 αθροιστικά, αποτελούν το όχι ευκαταφρόνητο 30% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Μάλιστα ο πληθυσμός αυτός παρουσιάζει δυναμική αυξημένης κινητικότητας και κοινωνικών επαφών παράγοντας που μπορεί να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστικός προσδιοριστής της διασποράς. Η προσθήκη στον γηγενή πληθυσμό, του αντίστοιχου των τουριστών προσδίδει περαιτέρω δυναμική διασποράς», τονίζει ο Νίκος Τζανάκης.
Οι τουρίστες είναι ένας πληθυσμός υψηλής κινητικότητας και κοινωνικών επαφών που μπορεί να λειτουργήσει ως η σκανδάλη πυροδότησης μιας καλοκαιρινής επιδημικής έξαρσης, σημειώνεται. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 8/6/2022 ο Rt συνολικά στη χώρα διαμορφώθηκε οριακά πάνω από την μονάδα με περαιτέρω αυξητικές τάσεις (εικόνα 5, βέλος).
Η επικράτηση των υπερμεταδοτικών στελεχών Ο4, Ο5
Σύμφωνα πάντα με την έκθεση, η μεταστροφή αυτής της εικόνας εδώ και δυο εβδομάδες υποδηλώνει την επικράτηση νέων μεταλλαγμένων στελεχών συγκεκριμένα των υπο-παραλλαγών 4 & 5 της Όμικρον. Τα στελέχη αυτά είναι μεταδοτικότερα της Ο ενώ διαφεύγουν ακόμη περισσότερο της φυσικής μέσω νόσησης ή της τεχνητής μέσω εμβολιασμού αποκτηθείσας ανοσίας.
Στοιχεία γονιδιωματικών αναλύσεων σε πολλές περιοχές πράγματι δείχνουν αστραπιαία επικράτηση των στελεχών Ο4 & Ο5. Τα στελέχη αυτά βρίσκουν δυστυχώς τον πληθυσμό σε φθίνουσα ανοσολογική αντίσταση λόγω της χρονικής απόστασης από τον εμβολιασμό.
«Σ’ αυτή την φθίνουσα ανοσιακή κατάσταση της κοινότητας συμβάλλει και η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη με πλήρη εμβολιασμό ορισμένων πληθυσμιακών ομάδων. Είναι κοινό μυστικό ότι ενώ υπάρχει ικανοποιητική κάλυψη με διπλό εμβολιασμό, η κάλυψη με τριπλό (ολοκληρωμένο) εμβολιασμό είναι χαμηλή. Ακόμη μικρότερα είναι τα ποσοστά των πληθυσμιακών ομάδων που ενώ υπάρχει ισχυρή σύσταση 4ης συμπληρωματικής δόσης δεν υπήρξε σημαντική ανταπόκριση. Όλοι οι παραπάνω λόγοι είναι παράγοντες κινδύνου πρώιμης καλοκαιρινής επιδημικής έξαρσης», σημειώνεται.
Λάθος μήνυμα το τέλος του κορωνοϊού και η χαμηλή ατομική ευθύνη
Όπως εξηγεί ο Καθηγητής Πνευμονολογίας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς έχει διαμορφωθεί η άποψη ότι η πανδημία είναι παρελθόν. Οι αναπτυγμένες χώρες και η χώρα μας έχουν θέσει γερά θεμέλια διαχείρισης της κατάστασης και επιστροφής στην κανονικότητα. Η διαπίστωση αυτή όμως δεν μπορεί να οδηγήσει στην ατομική και κοινωνική συμπεριφορά που είχαμε προ πανδημίας. «Οι κοινωνικές εκδηλώσεις με τις μαζικές συναυλίες και τα πάρτυ θα είναι η καύσιμη ύλη της ανεξέλεγκτης διασποράς. Είναι αναγκαίο να παρθούν συγκεκριμένα μέτρα από τους διοργανωτές των κοινωνικών εκδηλώσεων πάνω από 100 άτομα και να επιδειχθεί η μεγαλύτερη δυνατή ατομική συμπεριφορά προστασίας από όλους μας. Σημαντικός λόγος που επιτείνει το πρόβλημα είναι και η χαλάρωση των διαγνωστικών εξετάσεων και η ανεπαρκής επιδημιολογική επιτήρηση».
Χαρακτηριστική είναι η διαπίστωση του προγνωστικού μοντέλου ότι παρατηρείται μεγάλη αύξηση της «κρυφής» πληθυσμιακής ομάδας των ασυμπτωματικών/μη καταγεγραμμένων κρουσμάτων. «Είναι κοινή η αίσθηση ότι περισσότερα από τα μισά κρούσματα που αυτοδιαγιγνώσκονται με τα self-test ουδέποτε δηλώνονται. Αυτό οδηγεί σε ανεπαρκή επιδημιολογική επιτήρηση που θα περιπλέξει τον εμβολιαστικό προγραμματισμό της νέας περιόδου. Οι συμπολίτες που αυτοδιαγνώσκονται πρέπει επιμελώς να δηλώνουν την μόλυνση τους στο σύστημα όχι μόνο γιατί αυτό συμβάλει στην σωστή επιδημιολογική επιτήρηση αλλά και γιατί διασφαλίζουν την απόκτηση του πιστοποιητικού πρόσφατης νόσησης και των σχετικών ελευθεριών πρόσβασης στην εργασία, στην εστίαση κλπ.», λέει ο κ. Τζανάκης.
Τι πρέπει να γίνει για να αποφύγουμε μία καλοκαιρινή έξαρση του κορωνοϊού
Δεδομένου ότι υπάρχει ισχυρό ενδεχόμενο πρώιμης καλοκαιρινής πανδημικής έξαρσης που οι ειδικοί δεν γνωρίζουν ακόμη αν θα πιέσει και σε πιο βαθμό το υγειονομικό σύστημα ή τις απώλειες θα προκαλέσει και το παράδειγμα της Πορτογαλίας, που ήδη αντιμετωπίζει ένα 6ο πανδημικό κύμα εν μέσω τουριστικής περιόδου, είναι δίπλα μας, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε να διασφαλιστεί η οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου.
«Κλειδί» μιας αξιόπιστης αντίδρασης θα είναι η ώριμη ατομική συμπεριφορά όλων μας. Θα πρέπει να σκεφτούμε ότι τυχόν νόσηση μας, ακόμη και αν είναι ήπια, θα σηματοδοτήσει 7-10 μέρες απομόνωσης και ταλαιπωρίας ίσως και εν μέσω διακοπών. Άρα, η λήψη ατομικών μέτρων προστασίας όπου και όποτε βρισκόμαστε σε ανασφαλές περιβάλλον θα πρέπει να γίνει ένα αυτόματο αντανακλαστικό», ξεκαθαρίζει ο Έλληνας ειδικός και καλεί τους πολίτες να ολοκληρώσουν τον εμβολιασμό και να συνειδητοποιήσουν ότι οι κοινωνικές συναναστροφές ενόσω πάσχουν είναι εγκληματική συμπεριφορά.
«Υπάρχει εξαιρετική ανάγκη θέσπισης μέτρων προστασίας σε όλα τα σημεία αυξημένου συνωστισμού και υπερμεταδοτικότητας ιδίως σε κοινωνικές εκδηλώσεις, συναυλίες και πάρτυ όχι από το κράτος αλλά από τους εκάστοτε υπευθύνους της εκδήλωσης. Η πανδημία δεν τελείωσε αλλά είναι εδώ έτοιμη να αναστατώσει και πάλι τη ζωή μας», καταλήγει.
