Η Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛ.Ο.Π.Υ.) μετρά 22 μέλη που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 80% της εγχώριας παραγωγής
Συνέντευξη στην Κατερίνα Λαδοπούλου
Για τις μεταρρυθμίσεις στο εθνικό σχέδιο όσον αφορά την ανάπτυξη των ιχθυοκαλλιεργειών, για τη ραγδαία αύξηση των πωλήσεων και των επενδύσεων, καθώς και για τις επιπτώσεις της ενεργειακής –και όχι μόνο– κρίσης στον κλάδο, μίλησε στο περιοδικό η κ. Ισμήνη Μπογδάνου, διευθύντρια Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛ.Ο.Π.Υ.).
ΑGRO.TEC Με ποιους ρυθμούς προχωρά η εφαρμογή του εθνικού σχεδίου για τον καθορισμό περιοχών οργανωμένης ανάπτυξης των υδατοκαλλιεργειών; Σε τι θα τους ωφελήσει;
– Η ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού για την ίδρυση περιοχών οργανωμένης ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ) αποτελεί προτεραιότητα για τον κλάδο μας, καθώς θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των υφιστάμενων επιχειρήσεων, θα συνεισφέρει στην περαιτέρω βιώσιμη ανάπτυξή τους ενώ θα προσελκύσει και νέες επενδύσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η παραγωγή του κλάδου ανέρχεται σήμερα στο 90% της μέγιστης αδειοδοτημένης δυναμικότητας της χώρας, και υπό τις παρούσες συνθήκες δεν μπορεί να εφαρμοστεί καμία αποτελεσματική αναπτυξιακή στρατηγική. Το 2021 σημειώθηκε μικρή πρόοδος, όταν ιδρύθηκαν τέσσερις περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ), ενώ εκκρεμούν ακόμα δεκαεννιά… Βρισκόμαστε λοιπόν στο χρονικό σημείο όπου η εκπεφρασμένη πολιτική βούληση για αειφόρο ανάπτυξη του κλάδου οφείλει να μετατραπεί επειγόντως σε πράξη.
Είναι πλέον αντιληπτό απ’ όλους ότι με την καθυστέρηση του καθορισμού περιοχών οργανωμένης ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών σε εθνικό επίπεδο, δεν μπορεί να επιτευχθεί ο αναπτυξιακός στόχος που έχει τεθεί στο πολυετές εθνικό στρατηγικό σχέδιο για την υδατοκαλλιέργεια, ενώ σε εταιρικό επίπεδο δεν μπορούν οι εταιρείες του κλάδου να προχωρήσουν σε επενδύσεις, σε μετεγκαταστάσεις και γενικότερα στην αναδιαμόρφωση του παραγωγικού μοντέλου.
ΑGRO.TEC Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση που δημοσιεύσατε για το 2022, η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια παρουσιάζει ρεκόρ δεκαετίας στις πωλήσεις και σε επενδύσεις, αλλά ταυτόχρονα υπάρχει μεγάλη ανησυχία για την αύξηση του κόστους παραγωγής. Πώς διαχειρίζεστε μέχρι στιγμής το ζήτημα και τι ενέργειες θεωρείτε ότι πρέπει να γίνουν για να μην επιβαρυνθεί ο κλάδος από τις αυξήσεις στην ενέργεια και στις ιχθυοτροφές;
– Ο κλάδος της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας, παρά τις διαδοχικές κρίσεις που αντιμετώπισε με σθένος και επιτυχία, είναι ένας από τους πιο δυναμικούς κλάδους της οικονομίας. Τα προϊόντα της υδατοκαλλιέργειας αποτελούν το 2ο εξαγωγικό προϊόν της χώρας στον πρωτογενή τομέα. Ενδεικτικό της ραγδαίας ανάπτυξης είναι οι πωλήσεις, που σημείωσαν ρεκόρ δεκαετίας το 2021.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛ.Ο.Π.Υ.), οι πωλήσεις της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας ανήλθαν το 2021 στους 131.250 τόνους σε βάρος και στα 636 εκατ. ευρώ σε αξία, με αντίστοιχη αύξηση 7% και σχεδόν 10% σε σχέση με το 2020.
Η υγειονομική κρίση της πανδημίας και η ενεργειακή κρίση που ξέσπασε τον περασμένο Σεπτέμβριο και κορυφώθηκε με τον πόλεμο της Ουκρανίας έχουν επηρεάσει τον κλάδο της ιχθυοκαλλιέργειας σε κόστη, πωλήσεις και βιωσιμότητα εταιρειών, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς.
Το 2020 και το 2021 ο κλάδος απορρόφησε σε σημαντικό ποσοστό τους κραδασμούς που προκάλεσε η υγειονομική κρίση, αλλά και τις συνακόλουθες συνέπειες του διεθνούς ανταγωνισμού, που ήταν αφενός η πτώση των πωλήσεων μεγάλων ψαριών στον τομέα των ξενοδοχείων, των εστιατορίων και των καφέ (hotel – restaurant – cafe [HO.RE.CA.]) και αφετέρου η πίεση στις τιμές. Το 2022 είναι μια ακόμη δύσκολη χρονιά, δεδομένου ότι προστίθεται πλέον και η αύξηση του κόστους παραγωγής, ως αποτέλεσμα και του πολέμου στην Ουκρανία.
Τα πρώτα σημάδια φάνηκαν ήδη από το 2ο εξάμηνο του 2021, με ανατιμήσεις στο κόστος της ενέργειας και των μεταφορών, ανατιμήσεις που συμπαρέσυραν και όλες τις υπόλοιπες εισροές της παραγωγικής διαδικασίας Το συνολικό κόστος της παραγωγής μας αυξήθηκε τουλάχιστον κατά 25%. Αυτή η συνθήκη εύλογα αυξάνει την ανασφάλεια των Ελλήνων παραγωγών, με σημείο αιχμής την αύξηση του κόστους των ιχθυοτροφών, η οποία θα ξεπεράσει το 40% και αναδεικνύει ως βασική προτεραιότητα τη διασφάλιση της επάρκειας των πρώτων υλών και κυρίως των ζωοτροφών.
ΑGRO.TEC Πόσο ενδιαφέρον δείχνουν οι νέοι για να ασχοληθούν με την ιχθυοκαλλιέργεια; Υπάρχουν κίνητρα από την πλευρά του κράτους;
– Δεν έχουμε αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία, αλλά μέσω των προσλήψεων των εταιρειών μπορούμε να πούμε ότι χάρη στη θετική δημοσιότητα που έχει λάβει ο κλάδος, παρατηρείται μια αύξηση στο ενδιαφέρον των νέων να απασχοληθούν σε κάποιες από τις χιλιάδες θέσεις εργασίας που προσφέρει ο κλάδος σε όλα τα επίπεδα, για διοικητικά, επιστημονικά και εξειδικευμένα στελέχη.
Η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια είναι ένας πολύ σημαντικός εργοδότης. Λόγω του μεγέθους του κλάδου, στην Ελλάδα καταγράφεται ένα από τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης επί του συνόλου των απασχολούμενων στον κλάδο της υδατοκαλλιέργειας στην Ε.Ε. Συνυπολογίζοντας μόνιμο και έκτακτο προσωπικό, ο αριθμός των εργαζομένων ανήλθε το 2020 σε 4.236 άτομα.
Αν υπολογίσουμε και τις έμμεσες θέσεις απασχόλησης που δημιουργούνται από υποστηρικτικές υπηρεσίες του κλάδου (σε παρασκευαστήρια ιχθυοτροφών, εξοπλισμό, ιχθυοκιβώτια, μεταφορές κλπ.) τότε εκτιμάται πως συνολικά απασχολούνται άμεσα και έμμεσα περίπου 12.000 εργαζόμενοι διαφόρων ειδικοτήτων (επιστημονικό, τεχνικό και εργατικό προσωπικό).
Το σημαντικότερο όλων είναι ότι μεγάλος αριθμός αυτών των θέσεων απασχόλησης δημιουργούνται σε απομακρυσμένες περιοχές της ελληνικής επικράτειας και κυρίως σε νησιωτικές, συμβάλλοντας σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξή τους.
Αν και δεν υπάρχουν κίνητρα από το κράτος, η Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛ.Ο.Π.Υ.) προβαίνει σε δημοσιεύματα και δράσεις ώστε οι νέοι να ακολουθήσουν σπουδές σχετικές με τον κλάδο.
ΑGRO.TEC Πόσο βιώσιμος είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν οι ελληνικές ιχθυοκαλλιέργειες;
– Η περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας προϋποθέτει σεβασμό στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, κι αυτό είναι μονόδρομος. Και όραμα του νέου Προγράμματος Αλιείας, Υδατοκαλλιέργειας και Θάλασσας (Π.ΑΛ.Υ.Θ.) είναι η μετάβαση σε μια ανθεκτική, βιώσιμη, ανταγωνιστική και φιλική προς το περιβάλλον ιχθυοκαλλιέργεια.
Η Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας επενδύει σε δράσεις για την περαιτέρω ενίσχυση της αειφορίας του κλάδου και την προώθηση βιώσιμων πρακτικών υδατοκαλλιέργειας. Η παρακολούθηση, η αξιολόγηση και η περαιτέρω μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ιχθυοκαλλιέργειας, με στόχο την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, παραμένει προτεραιότητά μας, και για αυτό διατηρούμε σταθερή συνεργασία με τα πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα της χώρας.
ΑGRO.TEC Ψάρι ελληνικό ή από κάπου αλλού; Ποιοι είναι οι άμεσοι ανταγωνιστές μας, σε τι υστερούν σε σχέση με εμάς και σε τι υπερτερούν;
– Εννοείται ελληνικό ψάρι δυο φορές την εβδομάδα, για υγεία, ευεξία και καλή φόρμα! Τα ελληνικά ψάρια που εκτρέφουν τα 22 μέλη της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας αποτελούν εγγύηση ποιότητας για τους καταναλωτές. Είναι ψάρια που αναπτύσσονται σύμφωνα με όλα τα πρότυπα ευζωίας στην ελληνική θάλασσα, στο φυσικό τους περιβάλλον, σύμφωνα με αυστηρές ευρωπαϊκές προδιαγραφές που προστατεύουν τα ίδια, το περιβάλλον και τους ανθρώπους που ασχολούνται με την ανάπτυξή τους. Τρέφονται με εξαιρετικές και πλήρως ισορροπημένες ιχθυοτροφές, χωρίς γενετικά τροποποιημένα συστατικά, οι οποίες προσομοιάζουν την τροφή που θα έβρισκαν τα ψάρια στο περιβάλλον.
Είναι επιτυχία μας το ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις πιο σημαντικές χώρες παραγωγής υδατοκαλλιέργειας στην Ευρώπη. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη ότι το 84% της ελληνικής παραγωγής εξάγεται, στη συγκεκριμένη κατηγορία η Ελλάδα κατέχει την 1η θέση από άποψη όγκου και την αξίας παραγωγής ιχθυοκαλλιέργειας στην Ε.Ε.
Δεν είναι κρυφό ότι μας απασχολεί η διαρκής αύξηση της τουρκικής παραγωγής τα τελευταία χρόνια. Μεγάλο μέρος αυτής της παραγωγής, που προσεγγίζει τους 200.000 τόνους ετησίως, ανταγωνίζεται τα ελληνικά ψάρια στις μεγάλες αγορές της δυτικής Ευρώπης, όπου ο ανταγωνισμός είναι σκληρός.
Από την πλευρά μας, σε ό,τι αφορά τις εταιρείες-μέλη της ΕΛ.Ο.Π.Υ. που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 80% της εγχώριας παραγωγής, έχουμε ως βασικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα την κορυφαία ποιότητα των ψαριών μας, η οποία οφείλεται στα διάφανα νερά μας, στην τεχνογνωσία μας αλλά και στα αυστηρότατα ευρωπαϊκά πρότυπα που ακολουθούμε σε όλα τα στάδια της παραγωγής και της διακίνησης.
