Αν κάποιος πιστεύει τα βίντεο του TikTok και του Reddit, η φυτική ένωση που ονομάζεται βερβερίνη μπορεί να αντικαταστήσει τα δημοφιλή φάρμακα για τον διαβήτη και την απώλεια βάρους όπως το Ozempic και το Wegovy.
Η χρήση της βερβερίνης ως συμπληρώματος έχει γίνει τόσο διαδεδομένη τελευταία, που έχει ονομαστεί ” Nature’s Ozempic” (το Ozempic της φύσης) από τους χρήστες των social media. Ορισμένοι κατασκευαστές ήδη σκοπεύουν να εκμεταλλευτούν την τάση, αυξάνοντας την παραγωγή.
«Το Berberine έγινε ο νέος μου φίλος γιατί με βοήθησε στην απώλεια βάρους», είπε ένας χρήστης του TikTok, προσθέτοντας ότι ένας από τους κατασκευαστές του συμπληρώματος βοτάνων της προσφέρει —και σε μερικούς από τους τυχερούς followers της— προμήθειες ενός έτους.
Ωστόσο, ορισμένοι ιατρικοί εμπειρογνώμονες μίλησαν στο CNN και εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με τη χρήση αυτού του μη ελεγχόμενου συμπληρώματος. Ως εκχύλισμα από φυτά όπως η βαρμπερή και διάφορες παπαρούνες, η βερβερίνη θεωρείται συμπλήρωμα διατροφής από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ και επομένως ρυθμίζεται ως τροφή και όχι ως φάρμακο.
«Αυτό είναι το πρόβλημα με τη βερβερίνη και όλες αυτές τις φυτικές ουσίες – συνήθως δεν μελετώνται αυστηρά στον τύπο των μεγάλων, τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών στις οποίες υποβάλλουμε τα φάρμακα. Επομένως, πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί», είπε η Δρ Caroline Apovian, καθηγήτρια ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και συνδιευθύντρια του Κέντρου Διαχείρισης Βάρους και Ευεξίας στο Brigham and Women’s Hospital στη Βοστώνη.
“Όσο για το ότι είναι το Ozempic της φύσης, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι είναι αλήθεια“, πρόσθεσε η Apovian, η οποία ήταν ο κύριος συγγραφέας των κατευθυντήριων γραμμών κλινικής πρακτικής της Endocrine Society για την φαρμακολογική διαχείριση της παχυσαρκίας.
Είναι σημαντικό το αποτέλεσμα απώλειας βάρους της βερβερίνης;
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι το βότανο δεν έχει καμία επίδραση στα μεταβολικά συστήματα του σώματος. Μια συγκεντρωτική μετα-ανάλυση ενός αριθμού μικρών κλινικών μελετών σχετικά με την επίδραση της βερβερίνης στους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας, βρήκε ένα πολύ μικρό, αλλά στατιστικά σημαντικό όφελος απώλειας βάρους.
«Αλλά η στατιστική σημασία δεν σημαίνει κλινικά σημαντική», είπε ο Δρ Τζάστιν Ράιντερ, ερευνητής παιδιατρικής παχυσαρκίας και αναπληρωτής καθηγητής χειρουργικής και παιδιατρικής στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern στο Σικάγο.
«Τι εννοώ με αυτό; Κατά μέσο όρο στις μελέτες, η συγκεντρωτική ανταπόκριση ήταν περίπου 0,25 μείωση του δείκτη μάζας σώματος ή του ΔΜΣ σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο», είπε. Ο δείκτης μάζας σώματος είναι μια μέτρηση του σωματικού λίπους ενός ατόμου με βάση το ύψος και το βάρος.
«Για τα Ozempic και Wegovy, η μείωση του ΔΜΣ σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο ήταν 4,61 μονάδες ΔΜΣ, ή 18 φορές πιο αποτελεσματική από τη βερβερίνη, πρόσθεσε ο Ράιντερ. «Λοιπόν, η βερβερίνη έχει αποτέλεσμα; Τα δεδομένα υποδηλώνουν ναι. Έχει νόημα το αποτέλεσμα; Πιθανώς όχι.”.
Όσα ξέρουμε για την βερβερίνη
Η βερβερίδα (Berberis vulgaris) είναι ένα φυλλοβόλο δενδρύλλιο που φυτρώνει σε όλη την Ευρώπη, αλλά η χρήση της ως φαρμακευτικό βότανο είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στο Ιράν. Διάφορα μέρη του φυτού (ρίζα, φλοιός, φύλλα, καρπός) χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή ιατρική για τις ευεργετικές ιδιότητες που παρουσιάζουν για την υγεία.
«Αποτελεί μέρος του οπλοστασίου των βοτάνων που χρησιμοποιούνται από φυσιοπαθητικούς γιατρούς», είπε ο Δρ Joshua Levitt, φυσικοπαθητικός γιατρός στο Hamden του Κονέκτικατ.
Στην πραγματικότητα, η βιβλιοθήκη του Ασσύριου αυτοκράτορα Ασουρμπανιπάλ έχει πήλινες πινακίδες που χρονολογούνται από το 650 π.Χ. και αναφέρουν ότι ο πικάντικος καρπός του φυτού της βαρμπεριάς χρησιμοποιήθηκε ως παράγοντας καθαρισμού του αίματος.
«Συνήθως χρησιμοποιείται σε ολόκληρο το φυτικό εκχύλισμα – φύλλα, ρίζες, φλοιός, όλα σε σκόνη βάμματος ή κάτι τέτοιο», είπε ο Levitt. Οι επιστήμονες κατάφεραν να εξαγάγουν τη βερβερίνη ως το ενεργό συστατικό σε αυτά τα φυτά πριν από περισσότερα από 100 χρόνια, και άρχισαν να μελετούν την ένωση για μεταβολικά ζητήματα όπως η χοληστερόλη, ο διαβήτης και η παχυσαρκία.
Η βερβερίνη μπορεί να ενισχύσει τη φυσική παραγωγή του σώματος του GLP-1 , ή του πεπτιδίου 1 που μοιάζει με γλυκαγόνη, μιας γαστρεντερικής ορμόνης που χρησιμοποιείται στο Ozempic και σε άλλα νέα φάρμακα απώλειας βάρους.
Πιθανές παρενέργειες της βερβερίνης
Η βερβερίνη μπορεί να έχει παρενέργειες όταν αναμιγνύεται με άλλα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένου του φαρμάκου μετφορμίνη , το οποίο συχνά συνταγογραφείται σε άτομα με διαβήτη και σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και, πιο πρόσφατα, για απώλεια βάρους.
«Η μετφορμίνη μειώνει το σάκχαρο στο αίμα και η βερβερίνη μειώνει το σάκχαρο στο αίμα», είπε ο Levitt. «Και αν παίρνετε δύο προϊόντα που μειώνουν το σάκχαρο στο αίμα ταυτόχρονα, μπορεί να έχετε ένα πρόβλημα όπως η υπερβολική υπογλυκαιμία».
Η βερβερίνη μπορεί να είναι επικίνδυνη εάν ληφθεί με κυκλοσπορίνη, ένα ανοσοκατασταλτικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της απόρριψης οργάνων μετά τη μεταμόσχευση, καθώς μπορεί να αυξήσει τα αποτελέσματα αυτού του φαρμάκου και τις πιθανές παρενέργειες. Μια άλλη γνωστή αλληλεπίδραση είναι με ηρεμιστικά φάρμακα, καθώς η βερβερίνη μπορεί να προκαλέσει επιπλέον υπνηλία και επιβράδυνση της αναπνοής, σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής.
