Το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας ζήτησε με επιστολή του την απόσυρση του εντυπωσιακού γλυπτού από το νέο γήπεδο της ΑΕΚ.
Λίγες μόλις ώρες πριν τα επίσημα εγκαίνια του νέου γηπέδου της ΑΕΚ, κάποιοιι καλλιτέχνες της χώρας μας, αγανάκτησαν με τον εντυπωσιακό δικέφαλο αετό που στέκεται στην είσοδο του.
Πρόκειται για το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας το οποίο σε έντονο διάβημα του ζητά από την ιστορική ομάδα να αποσύρει το εν λόγω γλυπτό “από την δημόσια θέα” κάνοντας λόγο για “τερατόμορφο γλυπτό” που “ενέχει να κινητοποιήσει εθνικιστικά αντανακλαστικά”, “αισθήματα αλυτρωτισμού” ή και να… προσβάλει τους Τούρκους!
Οι καλλιτέχνες μάλιστα υπενθυμίζουν πως από το 2021 είχαν ζητήσει να διενεργηθεί πανελλήνιος καλλιτεχνικός διαγωνισμός για την ανακήρυξη του καλλιτέχνη που θα επιμεληθεί τελικώς το γλυπτό και όχι την απευθείας ανάθεση του στον Ούγγρο γλύπτη Γκάμπορ Μίκλος Ζόκε (Gabor Miklos Szoke), όπως τελικώς έγινε.
Διαβάστε την ανακοίνωση:
Το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας είναι ο συλλογικός φορέας των εικαστικών καλλιτεχνών και συνιστά Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού, που εκπροσωπεί 6500 και πλέον εικαστικούς καλλιτέχνες. Μεταξύ των σκοπών του είναι η ανάπτυξη των εικαστικών τεχνών και η ενίσχυση της κοινωνικής λειτουργίας της τέχνης, η προαγωγή της καλλιτεχνικής δημιουργίας, η συμβολή προς την πολιτεία για την διαμόρφωση της πολιτικής της στον χώρο του πολιτισμού και της Τέχνης. Το Επιμελητήριο εκ του Νόμου είναι ο επίσημος σύμβουλος του Κράτους για την τέχνη στο δημόσιο χώρο.
Με αυτές τις αρμοδιότητες έκανε διάβημα προς τους φορείς και θεσμούς της πολιτείας για την δική τους παρέμβαση. Συγκεκριμένα:
Στην Υπουργό Πολιτισμού κα Λίνα Μενδώνη, τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη κ. Παναγιώτη Θεοδωρικάκο και τον Γ.Γ Δημόσιας τάξης κ. Μιχ. Καραμαλάκη, τον Πρόεδρο και το Δ.Σ. της ΠΑΕ ΑΕΚ, τον Δήμαρχο Ν. Φιλαδέλφειας και Ν. Χαλκηδόνας κ. Γιάννη Βούρο, τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου & Χαλκηδόνος κ. Γαβριήλ, την Ένωση Κωνσταντινουπολιτών.
Αφορά την εγκατάσταση μεταλλικής κατασκευής δικέφαλου αετού του Ούγγρου γλύπτη Gábor Miklós Szőke (Γκάμπορ Μίκλος Ζόκε) στο OPAP Arena, στην Νέα Φιλαδέλφεια. Είναι μια κατασκευή με ενδεικτικό ύψος 7,50 μ. και πλάτος ανοίγματος φτερών 12,00 μ.. Παριστάνει έναν εστεμμένο δικέφαλο αετό με τα δύο κεφάλια σε στάση επίθεσης, με ανοιχτά ράμφη.
Ήδη από τον Φεβρουάριο του 2021 με επιστολή μας προς την Διοίκηση της Α.Ε.Κ, το Επιμελητήριο είχε θέσει επιφυλάξεις αναφορικά με την αισθητική του σχεδιαζόμενου τότε εγχειρήματος και είχε ζητήσει την διενέργεια πανελλήνιου καλλιτεχνικού διαγωνισμού, που θα μπορούσε να έχει το βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα, καθώς λαμβάνει υπόψη το ελληνικό ιστορικό και αισθητικό πλαίσιο.
Το τότε διάβημα αγνοήθηκε με αποτέλεσμα την ολοκλήρωση μιας κατασκευής που δημιουργεί πολυεπίπεδα ζητήματα που έχουν να κάνουν:
α. Με την αισθητική αξία του γλυπτού, το οποίο έχει τον χαρακτήρα, και μόνο, του μεταμοντέρνου εντυπωσιασμού, της πρόσκαιρης χωρίς υπόβαθρο εικόνας. Ο σχεδιασμός και η υλοποίησή, συνεπή στην οριακά καλλιτεχνική παραγωγή του συγκεκριμένου καλλιτέχνη, παραπέμπουν στα πλαίσια της επιθετικής τρομολαγνείας που εμποτίζει πολλές πτυχές του οπτικού πολιτισμού της εποχής μας. Αναιρεί κάθε ψυχαγωγική και παιδαγωγική λειτουργία του γλυπτού στον δημόσιο χώρο και διαμορφώνει στρεβλά παιδαγωγικά πρότυπα.
β. Με την μεγάλη ιδεολογική απόσταση από την ιστορικότητα του Συλλόγου της ΑΕΚ, ο οποίος από τον 19ο αιώνα στην Κωνσταντινούπολη υπηρετεί την παράδοση και υψηλά αθλητικά ιδανικά.
γ. Με την αντίφαση προς τα αθλητικά ιδεώδη καθώς, με την απειλητική του στάση, προάγει την επιθετικότητα, την ποδοσφαιρική αντιπαλότητα και αποτελεί σημείο που εύκολα μπορεί να προτρέψει και να αναπτύξει την οπαδική βία και τον χουλιγκανισμό.
δ. Με την παραχάραξη και στρέβλωση των συμβολισμών του Βυζαντινού Ορθόδοξου Δικέφαλου, που είναι έμβλημα της οικουμενικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, λόγος για τον οποίο ο σύλλογος τον υιοθέτησε ως έμβλημα κατά την ίδρυσή του στην Ελλάδα το 1924. Και όταν μάλιστα έχει ευθεία αναφορά στην ελληνορθόδοξη παράδοση καθώς το τερατόμορφο γλυπτό εδράζεται σε κυκλικό θόλο που υπαινίσσεται και αντιγράφει αυτόν της Αγία Σοφίας Κωνσταντινούπολης.
ε. Με τον κίνδυνο που ενέχει να κινητοποιήσει εθνικιστικά αντανακλαστικά, αισθήματα αλυτρωτισμού ή να θεωρηθεί ευθέως επιθετικό σύμβολο και να τροφοδοτήσει την επιχειρηματολογία της άλλης πλευράς σε μιαν εποχή ιδιαίτερης έντασης στα εθνικά ζητήματα.
Καθένα από τα παραπάνω αποτελεί σημαντικό πρόβλημα του συγκεκριμένου έργου, που απορρέει από τον ίδιο τον σχεδιασμό και την υλοποίησή του ως γλυπτική παρουσία με μεγάλη θέαση, και θεωρούμε ότι θα πρέπει να αποσυρθεί από την δημόσια θέα.
Πρόκειται για μια απόφαση που ανταποκρίνεται και σέβεται την ιστορία της ΠΑΕ ΑΕΚ και το ιστορικό και πολιτισμικό φορτίο του συμβόλου.
Προς το παρόν η διοίκηση της Π.Α.Ε. ΑΕΚ δεν έχει προβεί σε κάποια δήλωση αλλά θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως το εντυπωσιακό γλυπτό θα παραμείνει στην θέση του όσα λίτρα ξύδι και αν χρειαστεί να καταναλωθούν από τους ευαίσθητους καλλιτέχνες, και όλα δείχνουν πως τα σημερινά εγκαίνια θα μείνουν στην ιστορία.
